Page 171 - biologia 7

6.7 Zdrowie układu nerwowego

Podejmij temat

Czy pośpiech oraz nadmiar pracy
i zmartwień może prowadzić do chorób
układu nerwowego?

Stres i jego wpływ na układ nerwowy

W codziennym życiu napotykamy okoliczności, które wymagają od nas roz-
wiązywania problemów, stawiania czoła wymagającym sytuacjom fizycznym
i psychicznym, reagowania na nagłe zmiany w otoczeniu. Te okoliczności
mózg ocenia jako trudne.
Reakcją organizmu na trudne zdarzenia jest stres. Jeżeli te sytuacje (czyn- Stres – stan napięcia, w którym
niki stresowe) nie są zbyt intensywne lub długotrwałe, organizm reaguje szybko organizm jest mobilizowany
i odpowiednio, czyli mobilizuje się do działania. Uaktywnia się wtedy współ- do działania.
czulna część autonomicznego układu nerwowego. Dzięki temu do ośrodkowe-
go układu nerwowego i mięśni szkieletowych dociera więcej krwi, a wraz z nią
więcej tlenu i glukozy. To umożliwia ich sprawne działanie.
Jeżeli stres jest duży, do krwi jest wydzielana adrenalina, która bezpo-
średnio pobudza wszystkie komórki. Na skutek długotrwałego stresu zaczyna
się wydzielać kortyzol (obie substancje to hormony, patrz dział 8).
Gdy czynnik stresowy utrzymuje się bardzo długo, organizm jest prze-
ciążony i przestaje wydajnie pracować. To prowadzi do występowania zabu-
rzeń lub chorób układów narządów, w tym także chorób układu nerwowego.
Długotrwały stres utrudnia uczenie się, zaburza pamięć, przyspiesza procesy
starzenia się układu nerwowego (pojawiają się np. choroby otępienne). Jego
negatywne skutki najczęściej nie pojawiają się od razu, ale dopiero po ustaniu
czynnika stresowego.

Jak uniknąć stresu przed klasówką?
Niektóre sytuacje stresowe są nieprzewidywalne, ale części z nich można unik-
nąć. Przykładowo, jeżeli wiadomo, kiedy odbędzie się sprawdzian, to lepiej
uczyć się do niego systematycznie, niż zostawiać naukę na ostatni dzień. W ten
sposób unikamy zdenerwowania, paniki czy poczucia, że nie zdążymy się
przygotować, bo materiału do nauczenia jest za dużo. Ucząc się, należy sobie
dobrze zaplanować pracę.

169

06.12.2022 16:42:27
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 169
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 169 06.12.2022 16:42:27