Page 78 - biologia 7
P. 78
3.1 Budowa układu krążenia
Podejmij temat
Inspirując się fotografi ami, wyjaśnij,
jaką funkcję pełnią naczynia
krwionośne w organizmie.
System komunikacji wewnętrznej
Ciało człowieka jest zbudowane z trudnej do wyobrażenia liczby komórek.
W organizmie osoby ważącej 70 kg ich liczba wynosi ok. 100 trylionów. Każ-
da z komórek potrzebuje tlenu, glukozy i wielu innych substancji. Z każdej
trzeba odprowadzić produkty przemiany materii, czyli dwutlenek węgla,
nadmiar wody i szkodliwe produkty powstałe w procesach życiowych komór-
ki. Trzeba także zadbać o dystrybucję ciepła w organizmie. Są to zadania
układu krążenia, który tworzą dwa odrębne układy narządów: krwionośny
i limfatyczny (il. 3.1).
Funkcjonowanie układu krążenia przypomina pracę kurierów fi rmy trans-
portowej i centralnego układu grzewczego. Krew zabiera związki z miejsc,
gdzie są wchłaniane lub syntetyzowane, i dostarcza do miejsc, gdzie są po-
trzebne. Transportuje ona ciepło, wyrównując temperaturę poszczególnych
części ciała.
Zadania układu limfatycznego można porównać do pracy ochroniarzy
– polegają one na obronie organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi.
Ponadto układ ten wspomaga pracę układu krwionośnego poprzez wchłania-
nie i transport produktów trawienia tłuszczów (kwasów tłuszczowych).
Jak jest zbudowany układ krwionośny?
Tętnice – naczynia krwionośne, Układ krwionośny składa się z serca i naczyń krwionośnych. Jest zamknięty,
którymi krew wypływa z serca. co oznacza, że krew krąży w naczyniach krwionośnych, nie wylewając się do
Naczynia włosowate – drobne wnętrza ciała. Serce działa jak pompa i tłoczy krew.
naczynia krwionośne, które tworzą Wśród naczyń krwionośnych wyróżniamy tętnice, żyły i naczynia wło-
gęstą sieć w każdym narządzie sowate. Tętnicami krew wypływa z serca i płynie do wszystkich narządów.
organizmu; najczęściej łączą tętnice W narządach średnica tętnic maleje. Najmniejsze naczynia docierające do
z żyłami. komórek to naczynia włosowate tętnicze. Przechodzą one w naczynia
Żyły – naczynia krwionośne, którymi włosowate żylne, które łączą się w naczynia o coraz większej średnicy –
krew wpływa do serca. nazywane żyłami. To nimi krew wraca do serca.
76
06.12.2022 16:40:09
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 76 06.12.2022 16:40:09
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 76
