Page 27 - biologia 8

Długie i rzetelne badania pozwoliły Mendlowi ustalić, które cechy są do-
minujące, a które recesywne. Na podstawie obserwacji i uzyskanych wyników
stwierdził m.in., że u grochu zwyczajnego wysoki wzrost roślin jest cechą
dominującą, natomiast niski – recesywną. Występowanie cechy recesywnej
w drugim pokoleniu potomnym zawsze u ok. 1/4 osobników stanowiło dla
Mendla cenną wskazówkę. Na jej podstawie doszedł do wniosku, że w trakcie
powstawania gamet do każdej z nich losowo trafia tylko 1 czynnik dziedzicz-
ny (1 allel genu) wpływający na dany wariant cechy. Kombinacja czynników
(alleli) w organizmie potomnym będzie zależała od tego, które gamety wezmą
udział w zapłodnieniu. Z czasem potwierdzono słuszność tego twierdzenia.
Znając rodzaj alleli występujących u organizmów rodzicielskich, można
ustalić, jakie kombinacje alleli może odziedziczyć ich potomstwo. Graficznie
można to zapisać za pomocą krzyżówki genetycznej. Na ilustracji poniżej
jest widoczny zapis krzyżówek z opisanego doświadczenia Mendla.

Ciekawe!

genotypy:

w jednej komórce W W x w w w jednej komórce
znajdują się 2 allele znajdują się 2 allele
dominujące WW recesywne ww

gamety z allelem W W w w gamety z allelem
dominującym recesywnym

Gamety
rodziców w w

W Ww Ww
Prawdopodobieństwo
genotypy: uzyskania roślin
W Ww Ww o wysokim wzroście
wynosi 100%.
Niekiedy u heterozygoty jeden z alleli nie
W w x W w maskuje zupełnie drugiego. Zjawisko
takie jest określane jako niepełna do-
minacja. W konsekwencji cechy zapi-
sane w obu allelach zostają ujawnione.
gamety W w W w gamety Prowadzą one do powstania osobnika
o cesze pośredniej między homozy-
gotą dominującą a homozygotą rece-
Gamety W w sywną. Tym samym fenotyp osobnika
genotypy: rodziców „zdradza” jego genotyp. Powyżej przed-
Prawdopodobieństwo
W WW Ww uzyskania roślin stawiono niepełną dominację barwy
o wysokim wzroście kwiatów wyżlinu. Heterozygoty Cc mają
wynosi 75%, natomiast barwę różową, homozygoty dominują-
w wW ww roślin o niskim
wzroście – 25%. ce CC – czerwoną, homozygoty rece-
sywne cc – białą.

25