Page 29 - biologia 8
P. 29

1.5      Dziedziczenie grup krwi i płci




          Podejmij temat







          Jakie znasz grupy krwi? Na jakiej pod-
          stawie są one wyróżniane?
          Czy potrafisz podać własną grupę krwi
          i grupy krwi członków swojej rodziny?





          Występowanie grup krwi
          Wiele genów ma więcej niż tylko 2 allele. Przykładem może być gen warun-
          kujący grupę krwi u ludzi. Występuje on w 3 allelach – 2 dominujących ozna-
          czanych jako I  oraz I  oraz 1 recesywnym – i. Każdy człowiek ma 2 allele
                       A
                              B
          tego genu: po 1 od ojca i matki. Od ich kombinacji zależy grupa krwi, którą
          mamy (il. 1.13).
          •  Allele dominujące I  i I  decydują o obecności antygenów A lub B na
                                    B
                               A
             powierzchni krwinek czerwonych człowieka. Jeżeli u danego osobnika wy-
             stępują oba rodzaje alleli dominujących, to na powierzchni jego krwinek
             czerwonych obecne będą zarówno antygeny A, jak i B. Osoba z tymi al-
             lelami jest heterozygotą i ma grupę krwi AB. Taki rodzaj dziedziczenia,
             w którym cechy warunkowane przez 2 allele są wyrażane niezależnie od
             siebie i każdy z nich jest tak samo silny, jest określany jako kodominacja.


                                                 Antygeny
             Grupa krwi     Kombinacja alleli                   Wygląd krwinki
                                               na powierzchni
              (fenotyp)        (genotyp)                          czerwonej
                                                erytrocytów
                                        A
                               A A
                 A            I  I  lub I i       antygen A


                                       B
                               B B
                 B            I  I  lub I  i      antygen B

                                                  antygen A
                                   A B
                 AB               I  I            antygen B
                                                                                     1.13    Układ grup krwi jest określany
                                                                                     jako AB0. Wyróżnia się 4 grupy krwi:

                  0                ii          brak antygenów                        A, B, AB i 0. Grupa krwi u danego
                                                                                     osobnika zależy od kombinacji
                                                                                     alleli: I , I  lub i
                                                                                             B
                                                                                           A
                                                                                   27
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34