Page 102 - chemia_k8

3.4 Właściwości i zastosowanie alkanów

Podejmij temat
LPG CNG

Zastanów się, czy spotkałeś gdzieś
kiedyś takie znaki informacyjne?
Czy LPG i CNG oznacza to samo?

Właściwości alkanów a liczba atomów węgla w cząsteczkach
Na poprzedniej lekcji ustaliliśmy, że metan i etan to gazy. Wiemy już, że szereg homologiczny alkanów jest bardzo
„długi”. Czy jego przedstawiciele różnią się stanem skupienia i innymi właściwościami fizycznymi? Przeanalizujmy
tabelę poniżej. Wartości gęstości oraz temperatur topnienia i wrzenia pozyskano z tablic chemicznych lub kart cha-
rakterystyk wybranych substancji. Oczywiście tych wartości nie trzeba się uczyć na pamięć, ale warto je porównać.

Nazwa Wzór g Temperatura Temperatura Stan skupienia
alkanu sumaryczny Gęstość cm 3 topnienia [°C] wrzenia [°C] w warunkach normalnych*

metan CH 4 0,42 –182 –161 gaz
etan C H 6 0,55 –183 –89 gaz
2
propan C H 8 0,59 –188 –42 gaz
3
butan C H 10 0,57 –138 –0,6 gaz
4
pentan C H 12 0,62 –130 36 ciecz
5
heksan C H 14 0,66 –95 69 ciecz
6
…

tridekan C H 28 0,75 –5 235 ciecz
13
tetradekan C H 30 0,76 6 254 ciało stałe
14
…

pentakontan C H 102 0,94 92 600 ciało stałe
50
* Warunki normalne – temperatura: 0°C, ciśnienie: 1013 hPa

W tabeli celowo podano więcej alkanów. Zwróćmy uwagę, że wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
rośnie gęstość poszczególnych związków (w tabeli wartości gęstości podano dla 20℃). Gdy zanalizujemy temperaturę
topnienia i wrzenia, możemy przewidzieć również stan skupienia.

100

10.06.2021 11:49:22
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 100 10.06.2021 11:49:22
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 100