Page 103 - chemia_k8
P. 103
Dla uproszczenia będziemy odnosić się do warunków normalnych, czyli 0℃ oraz 1013 hPa. Dla przykładu –
temperatura topnienia metanu wynosi –182°C. Oznacza to, że w niższej temperaturze niż –182℃ jest on ciałem
stałym. Natomiast powyżej temperatury –161°C jest gazem. Naszym punktem odniesienia jest wartość 0℃, więc w tej
temperaturze metan jest gazem. Analizując inny alkan, np. pentan, którego temperatura topnienia wynosi –130℃,
a temperatura wrzenia 36°C, dochodzimy do wniosku, że 0°C zawarte jest między stanem stałym a gazowym, czyli
pentan w warunkach normalnych przybiera postać cieczy. Pierwsze alkany (od metanu do butanu) w temperaturze
0°C są gazami, kolejne (5 do 13 atomów węgla) są cieczami, a pozostałe ciałami stałymi. Uogólniając, można sformu-
łować wniosek, że wraz z rosnącą długością nierozgałęzionego łańcucha węglowego następuje większe uporządkowa-
nie w strukturze cząsteczek alkanów (pierwsze alkany są gazami, a ostatnie – ciałami stałymi).
Stan skupienia gazy ciecze ciała stałe
(warunki normalne)
Liczba 1–4 5−13 14 i więcej
atomów węgla
Przykłady
gaz ziemny, CNG, LPG, benzyna, nafta, oleje napędowe, parafi na, smoła, smary, asfalt,
gaz do zapalniczek oleje opałowe masy bitumiczne
Więcej na temat
Zastosowanie parafi ny w kosmetyce
Parafi na jest jednym z produktów używanych w kosmetyce. Jest to mieszanina
pozyskiwana w wyniku próżniowej destylacji ropy naftowej, a po dokładnym
oczyszczeniu dopuszczona do stosowania w produktach farmaceutycznych
oraz kosmetykach. Związki wchodzące w skład parafi ny różnią się liczbą ato-
mów węgla w cząsteczce (od 16 do 48), dlatego przybierają inne stany sku-
pienia w temperaturze pokojowej (20°C): od ciekłego oleju parafi nowego po
twarde ciało stałe. Mieszanina ta działa jedynie powierzchniowo na skórę,
tworząc na jej powierzchni fi ltr ochronny. Parafi na należy do mieszanin, które
hamują utratę wody z naskórka oraz silnie go natłuszczają. To podstawowy
powód, dla którego jest ona stosowana w kosmetykach dla dzieci, w kremach
i balsamach dla skóry alergicznej i atopowej. Bardzo często stosuje się ją w kre-
mach chroniących skórę przed wiatrem i mrozem.
101
10.06.2021 11:49:24
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 101
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 101 10.06.2021 11:49:24
