Page 47 - chemia_k8

Wzory strukturalne soli

Większość związków zaliczanych do grupy soli ma wiązania jonowe. Ozna-
cza to, że nie możemy przedstawiać ich w postaci wzorów strukturalnych.
W klasie siódmej poznaliśmy skalę elektroujemności pierwiastków podzielo-
ną na trzy zakresy. Wiązanie jonowe spodziewane jest, jeśli różnica wartości
elektroujemności (∆E) między pierwiastkami jest równa bądź większa od 1,7. 2.2 Model sieci krystalicznej
chlorku sodu z zachowaniem
wartość różnicy proporcji wielkości jonów (żółte kule
0,4 1,7 elektroujemności symbolizują kationy sodu, a zielone
0 ≤ ∆E ≤ 0,4 0,4 < ∆E < 1,7 ∆E ≥ 1,7 – aniony chlorkowe)

wiązanie wiązanie kowalencyjne wiązanie jonowe
kowalencyjne spolaryzowane
niespolaryzowane
W przypadku soli z wiązaniami jonowymi tworzy się sieć krystalicz-
na (il. 2.2). Nie jesteśmy w stanie wyizolować z niej pojedynczej cząsteczki.
Okazuje się, że istnieją sole o wiązaniach kowalencyjnych spolaryzowanych,
np. chlorek tytanu(IV) o wzorze sumarycznym TiCl , czy chlorek cyny(IV)
4
o wzorze sumarycznym SnCl . Te i podobne przykłady możemy przedstawić Różnica wartości elektroujemności
4
za pomocą wzorów strukturalnych. Trzeba jednak być uważnym. Nie zawsze dla chlorku cyny(IV):
uzyskana wartość mniejsza niż 1,7 gwarantuje występowanie wiązania ko- E = 3,2 E = 2,0
Cl
Sn
walencyjnego spolaryzowanego. Dlatego warto porównać właściwości, jakie ∆E = 3,2 – 2,0
SnCl 4
wykazuje związek, z innymi przykładami, co do których nie ma wątpliwości. ∆E = 1,2
SnCl 4
Pochodzenie soli jest kluczowe
Znajomość wzorów kwasów ułatwi określenie wartościowości reszty kwaso-
wej, pomoże także nazwać pochodzącą od niego sól. Przypomnijmy, że liczba
atomów wodoru w cząsteczce kwasu jest równa wartościowości reszty kwa-
sowej. Przy tworzeniu nazwy soli ważne jest, czy kwas zawiera atomy tlenu.

Wzór sumaryczny kwasu HCl H S HNO H SO H SO H CO H PO
2 3 2 3 2 4 2 3 3 4
Rodzaj kwasu beztlenowy tlenowy Jeśli reszta kwasowa soli pochodzi od
kwasu beztlenowego, w pierwszym czło-
Liczba atomów wodoru 1 2 1 2 2 2 3 nie nazwy soli należy użyć końcówki -ek,
a jeśli od kwasu tlenowego, zastosować

Wartościowość reszty I II I II II II III końcówkę -an, np. kwas chlorowodoro-
kwasowej wy − chlorek, kwas siarkowy(VI) − siar-
czan(VI). Warto również przypomnieć,
W solach wartościowość reszty kwasowej będziemy traktowali liczbowo że zapis wzorów sumarycznych kwa-
jako wartość ładunku anionu. W przypisaniu wartościowości metalu pomoże sów beztlenowych − HCl i H S − może
2
mieć postać HCl
i H S
, ponieważ
(aq)
2 (aq)
nam układ okresowy. Tę liczbę potraktujemy jako wartość ładunku kationu. tak naprawdę nie są to substancje tylko
Warto również zwrócić uwagę, jaka jest wartościowość metalu w omawianym mieszaniny jednorodne wody i chloro-
przykładzie i czy trzeba ją zapisać. wodoru lub wody i siarkowodoru.
45

10.06.2021 11:48:01
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 45 10.06.2021 11:48:01
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 45