Page 192 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

6.6 Druga zasada dynamiki Newtona

Podejmij temat O O Jakim ruchem porusza się ciało, gdy działa na nie stała niezrównoważona
siła – stała siła wypadkowa?

Jak się zachowują ciała pod działaniem stałej niezrównoważonej siły

Wiesz już, że ciało porusza się ruchem jednostajnym, gdy działają na nie siły równoważące się, a więc gdy ich wypad-
kowa jest równa zeru. A jeśli siły nie będą się równoważyć?
Intuicyjnie możesz stwierdzić, że będzie się zmieniać prędkość ciała. Znasz takie przypadki z życia codziennego.

Zawsze, gdy się pojawia dodatkowa siła, np. motorowerzysta obraca manetkę (rączkę) gazu, prędkość pojazdu rośnie.
Zastanówmy się teraz nad warunkami, jakie muszą zostać spełnione, aby ciało poruszało się ruchem jednostajnie
zmiennym z określonym przyspieszeniem. Sprawdzimy, od czego zależy wartość przyspieszenia, z jakim porusza się
wózek, a właściwie układ: wózek – obciążniki.

Doświadczenie 52.

Badamy związek między przyspieszeniem ciała a działającą siłą wypadkową

Hipoteza: Wzrost wartości siły wypadkowej działającej na ciało powoduje proporcjonalny wzrost przyspieszenia ciała.
Niezbędne przedmioty: wózek, stoper, nieruchomy bloczek, 4 jednakowe obciążniki (najlepiej każdy o masie równej masie
wózka), mocna nić
Uwaga! Doświadczenie jest dość trudne i wymaga precyzji w pomiarze czasu. Można wykorzystać nowe technologie
i nakręcić film, dzięki któremu precyzyjnie zostanie określony czas przejazdu danego odcinka drogi.
Doświadczenie można wykonać również na torze powietrznym. Przed rozpoczęciem doświadczenia należy
dopasować zarówno masę wózka, jak i masy ciężarków.

Można również wykonać pomiary, określając stały czas, np. 2 s, i mierzyć drogę, którą przebędzie w tym czasie wózek.

Wykonanie:
• Zmontuj układ, taki jak na rysunku. Na wózku umieść
3 obciążniki, a na końcu nici 1 obciążnik.
• Na stole zaznacz odległość, np. 0,5 m.
• Ustaw wózek na początku zaznaczonej drogi.
• Jednocześnie włącz stoper i puść wózek. Zmierz czas,
w którym pokonuje on określoną odległość.
• Przełóż jeden obciążnik z wózka i dołącz go do
obciążnika umieszczonego na końcu nici.
• Ponownie zmierz czas, w którym wózek pokonuje
zaznaczoną drogę.
• Przełóż kolejny obciążnik, zmierz czas. Ostatni pomiar wykonaj dla pustego wózka.
• Wyniki zapisuj w tabeli. Dla każdego pomiaru oblicz wartość przyspieszenia.
• Narysuj wykres a(F)

190