Page 38 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 38
W życiu codziennym obserwujemy takie zjawiska, jak spadanie owoców
z drzew, kropli deszczu i innych ciał na ziemię. Wszystkie wywoływane są
oddziaływaniem z Ziemią. Wypuszczona z dłoni piłka spada na ziemię, gdyż
piłka i Ziemia przyciągają się wzajemnie. Wzajemne oddziaływania mas to
oddziaływania grawitacyjne.
Zauważcie, że oddziaływania magnetyczne, elektrostatyczne i grawitacyj-
ne między ciałami nie wymagają bezpośredniego kontaktu tych ciał, wystę-
pują „na odległość”.
Doświadczenie 7.
Obserwujemy zachowanie rozciągniętej gumki recepturki
Wykonanie:
• Chwyć dwoma palcami gumkę recepturkę i ją rozciągnij. Co odczuwasz?
Obserwacje: Gumka wydłużyła się, ale oddziałując na nasze palce, równocześnie starała się wrócić do poprzedniego
stanu.
Wniosek: Takie wzajemne oddziaływanie nazywamy oddziaływaniem sprężystym. Wymaga ono bezpośredniego
kontaktu ciał. Oddziaływania, które zachodzą przy bezpośrednim kontakcie ciał, nazywamy
oddziaływaniami mechanicznymi.
Siła jako miara oddziaływania i jej jednostka
Wykonując doświadczenie z gumką, możesz oddziaływać na nią silniej lub
słabiej. Spowoduje to oczywiście różne jej rozciągnięcie. W języku fizyki nie
wystarczy powiedzieć tylko, że oddziaływanie jest mniejsze albo większe, trze-
ba znać jego miarę.
Przyjęto, że miarą wzajemnego oddziaływania ciał jest siła.
Jednostką siły jest niuton (N). Nazwa ta pochodzi od nazwiska wielkiego
angielskiego uczonego, Isaaca Newtona.
2.9 Używając siły o porównywalnej wartości, możesz przesunąć gąbkę
w dowolne miejsce, obrócić ją, przewrócić, zgnieść.
36
