Page 47 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

(m),
Wykresem zależności wartości siły ciężkości od masy, co zapisujemy F c
jest półprosta wychodząca z punktu 0. Możemy zatem powiedzieć, że jeśli F c (N) 5
dwie wielkości są wprost proporcjonalne do siebie, to wykres jest 4
półprostą wychodzącą z początku układu osi (il. 2.14). 3
2
1
0
0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 m (kg)

2.14 Wykres zależności wartości
Zastanów się, czy potrafiłbyś odczytać z wykresu wartość siły ciężkości, z jaką Ziemia siły ciężkości od masy ciała
przyciąga ciało o masie 0,35 kg. z doświadczenia 9.

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!

Wartość siły mierzy się siłomierzem i wyraża 1 Wymień cechy, jakie ma działająca na ciebie siła
w niutonach. ciężkości.

Na każde ciało, które znajduje się na Ziemi lub w jej 2 Zważ się na wadze łazienkowej i oblicz swój ciężar.
pobliżu, działa siła ciężkości o kierunku pionowym
i zwrocie do środka Ziemi. Siła ciężkości jest 3 Zakładając, że wektor o długości 1 cm oznacza siłę
wielkością wektorową, co zapisujemy: F c . Określeń o wartości 100 N, narysuj wektor siły, z którą Ziemia cię
„siła przyciągania ziemskiego”, „siła ciężkości” i „ciężar przyciąga.
ciała” można używać zamiennie.
4 W tabeli zamieszczono wyniki wydłużenia sprężyny
Wartość siły ciężkości F c (bez strzałki nad symbolem) w zależności od masy zawieszonej na niej odważników.
można obliczyć ze wzoru F c = m · g, gdzie m to masa
N
ciała, a g to stały współczynnik równy 10 . m (g) l (cm)
kg
Po przekształceniu wzoru F c = m · g otrzymujemy 100 6
wyrażenie m = F c , z którego możemy obliczyć masę
g
ciała. 200 12
Najczęściej siłomierze mają dwie skale – jedną 300 18
wyrażoną w niutonach, a drugą – w gramach 400 24
(kilogramach). Wartości na tych skalach wynikają
z wyrażenia m = F c .
g a) Narysuj wykres zależności l (m).
Sformułowanie „ważyć ciało” ma dwa znaczenia. b) Odczytaj z wykresu, jakie będzie wydłużenie
Oznacza pomiar masy (w gramach, kilogramach) sprężyny przy obciążeniu jej masą 250 gramów.
lub pomiar wartości ciężaru (w niutonach).
5 Porównaj wyniki z doświadczenia ze sprężyną
Siła ciężkości jest wielkością wektorową, a masa (doświadczenie 8.) i te z zadania nr 4 i powiedz, której
wielkością skalarną.
sprężyny należałoby użyć, aby zbudować siłomierz
Zależność jednej wielkości fizycznej od innej wielkości o większym zakresie. Narysuj wykresy dla obydwu
fizycznej można przedstawić na wykresie. sprężyn w tym samym układzie osi.

Jeśli dwie wielkości są wprost proporcjonalne
do siebie, to wykres jest półprostą wychodzącą
z początku układu osi.

45