Page 62 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Ciekawe! Właściwości gazów

Zapewne nieraz widziałeś nadmuchane powietrzem czy helem balony
o przeróżnych kształtach. Gazy, podobnie jak ciecze, przyjmują kształty

naczyń (zbiorników, pomieszczeń), w których się znajdują (il. 3.2, 3.3). Ła-
two zmienić ich kształt, wystarczy np. ścisnąć balonik. Gdy z kolei zatkasz
wylot pustej strzykawki i naciśniesz tłok, zauważysz, że łatwo zmienić ob-
jętość gazu (il. 3.4). Jeśli przestaniesz naciskać, objętość gazu zwiększy się
i tłok strzykawki zostanie przesunięty do pierwotnego położenia. Powiemy,
że gazy są ściśliwe i rozprężliwe.

W przyrodzie występuje jeszcze jeden
stan skupienia materii, przypominający
gaz – plazma. Choć we Wszechświecie
jest powszechny (stanowi ok. 99%) i np.
wypełnia wnętrze Słońca, to na co dzień
prawie nie mamy z nim do czynienia.

3.2 Balon z helem 3.3 Butla z gazem 3.4 Strzykawka z powietrzem

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!

Substancje mogą występować w trzech stanach 1 Podaj po trzy przykłady substancji w stanach: stałym,
skupienia: stałym, ciekłym, gazowym. ciekłym, gazowym.
Każde ciało stałe ma określony kształt i określoną 2 Powiedz, jakie właściwości ciał stałych – kruchość,
objętość. Kształty niektórych ciał stałych można plastyczność czy sprężystość – wykorzystują:
łatwo zmienić. Zmiana kształtu nie powoduje zmiany artysta podczas wykonywania rzeźby w kamieniu,
objętości ciała. z
z dziecko podczas skoków na trampolinie,
Ciała stałe mogą być kruche, plastyczne i sprężyste, z uczeń wykonujący figurki z masy solnej
ale właściwości te nie są stałymi cechami danej lub modeliny,
substancji. z sportowiec napinający łuk,
z robotnik wykonujący młotem pneumatycznym
Każda ciecz ma określoną objętość, ale nie ma otwór w betonie,
określonego kształtu – przyjmuje kształty naczyń, z piekarz ugniatający ciasto na chleb,
w których się znajduje. Ciecze są w zasadzie z dziecko nadmuchujące balonik,
nieściśliwe – bardzo trudno zmienić ich objętość. z maszyna wytłaczająca metalowe puszki.
Gazy nie mają swoich kształtów i określonej objętości. 3 Jaka właściwość gazów wykorzystywana jest podczas
Zajmują każdą dostępną im przestrzeń. Są ściśliwe pompowania opon, materaca lub piłki?
i rozprężliwe.
4 Wyszukaj w internecie informacje na temat budowy
i działania kuli plazmowej.

60