Page 104 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Doświadczenie 26.

Sprawdzamy za pomocą elektroskopu, czy ciało jest naelektryzowane
Niezbędne przedmioty: elektroskop, pałeczka ebonitowa (rurka z PVC), wełniana tkanina (sukno)

Wykonanie:
• Zbliż do elektroskopu nienaelektryzowaną pałeczkę – – – – – – – – – – – – – – – –
ebonitową (rurkę z PVC) i zaobserwuj, co się będzie działo.
• Potrzyj tkaniną o pałeczkę, aby ją naelektryzować.
• Przybliż naelektryzowaną pałeczkę do elektroskopu
i obserwuj, co się dzieje.
• Oddal naelektryzowaną pałeczkę od elektroskopu i patrz,
co się dzieje.
• Przybliż teraz wełnianą tkaninę (sukno), którą pocierałeś
pałeczkę, do elektroskopu i patrz, co się dzieje.

Obserwacje:
• Po zbliżeniu ciała nienaelektryzowanego wskazówka elektroskopu się nie porusza.
• Wskazówka elektroskopu wychyla się z położenia równowagi po zbliżeniu do niej ciała naelektryzowanego, a po
oddaleniu pałeczki wraca do położenia równowagi. Tak samo zachowuje się wskazówka elektroskopu, gdy zbliżamy
i oddalamy sukno, którym elektryzowaliśmy pałeczkę ebonitową.
Wniosek: Obserwując uważnie zachowanie wskazówki elektroskopu, wnioskujemy, że wychyla się ona z położenia
równowagi tylko po zbliżeniu do niej ciała naelektryzowanego, a podczas oddalania od niej tego ciała –
wraca do położenia równowagi. Nie porusza się, gdy zbliżamy ciało nienaelektryzowane.

Elektryzowanie przez dotyk
Sprawdzimy teraz, co się zmienia w zachowaniu wskazówki elektroskopu,
gdy jego kulki dotkniemy ciałem naelektryzowanym.

Doświadczenie 27.

Sprawdzamy, czy elektroskop elektryzuje się przez dotyk
Niezbędne przedmioty: elektroskop, pałeczka szklana, czysta kartka papieru (lub jedwab)

Wykonanie:
• Potrzyj zmiętym papierem pałeczkę szklaną. + +
• Przyłóż naelektryzowaną pałeczkę do kulki elektroskopu, a następnie odsuń + + + + + + + +
pałeczkę od elektroskopu i zaobserwuj, co się będzie działo.
Obserwacje: Po dotknięciu kulki elektroskopu naelektryzowaną pałeczką
szklaną wskazówka przyrządu wychyla się, a po jej oddaleniu
wskazówka elektroskopu pozostaje wychylona. + + + +
Wniosek: Po dotknięciu kulki elektroskopu ciałem naelektryzowanym
wskazówka przyrządu wychyla się, a po oddaleniu ciała
− pozostaje wychylona. Mówimy, że elektroskop został
naelektryzowany, gdyż zgromadził się na nim ładunek.

102