Page 107 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Obserwacje:
• Dwie nienaelektryzowane pałeczki ebonitowe nie oddziałują na siebie.
• Dwie nienaelektryzowane pałeczki szklane nie oddziałują na siebie.
• Nienaelektryzowane pałeczki ebonitowa i szklana nie oddziałują na siebie.
• Dwie potarte suknem pałeczki ebonitowe odpychają się od siebie.
• Dwie potarte papierem pałeczki szklane odpychają się od siebie.
• Naelektryzowana pałeczka ebonitowa i naelektryzowana pałeczka szklana przyciągają się.

Wniosek: Obserwując zachowanie naelektryzowanych pałeczek, stwierdzamy, że oddziałują na siebie,
przy czym oddziaływania te są różne. Dwie naelektryzowane pałeczki ebonitowe wzajemnie się
odpychają. To samo dzieje się z dwoma pałeczkami szklanymi, zaś pałeczka ebonitowa i szklana
przyciągają się.

Dwa rodzaje ładunków elektrycznych

Zachowanie naelektryzowanych pałeczek użytych w doświadczeniu możemy
wyjaśnić dość prosto. Otóż dwie takie same pałeczki ebonitowe potarte suk-
nem musiały być obdarzone ładunkiem tego samego rodzaju. Podobnie pa-
łeczki szklane potarte papierem miały jednakowy rodzaj ładunku. Jeśli jednak
naelektryzowane pałeczki ebonitowe odpychają się i naelektryzowane pałecz-
ki szklane też się odpychają, a naelektryzowane pałeczki − ebonitowa i szkla-
na − przyciągają się, to ładunek zgromadzony na pałeczce szklanej musi być
inny niż ładunek zgromadzony na pałeczce ebonitowej.
Wnioskujemy stąd, że istnieją dwa rodzaje ładunków elektrycz-
nych. Dwa ciała naelektryzowane ładunkami jednoimiennymi odpychają się,
a dwa ciała naelektryzowane ładunkami różnoimiennymi przyciągają się. Wyróżniamy dwa rodzaje ładunków
elektrycznych – ujemne i dodatnie.
Ładunek, jaki gromadzi się na ebonicie potartym futrem lub suknem, na-
zywamy ładunkiem ujemnym, zaś ładunek gromadzący się na szkle potar-
tym o papier lub jedwab − ładunkiem dodatnim.
Gdy się czeszemy, elektryzują się nasze włosy, a także grzebień, przy czym
włosy dodatnio, a grzebień ujemnie. Włosy naelektryzowane jednoimiennie
odpychają się, a równocześnie są przyciągane przez grzebień. Stąd ich ułoże-
nie stwarza kłopot. A.
+ +
Oddziaływanie ładunków elektrycznych
W doświadczeniu mogłeś zaobserwować, że ciała naelektryzowane oddzia- – –
łują na siebie w określony sposób. W ten sam sposób oddziałują na siebie
ładunki naelektryzowanych ciał. b.
Ładunki jednoimienne (dodatnie z dodatnimi oraz ujemne z ujem-
nymi) wzajemnie się odpychają, zaś ładunki różnoimienne, czyli do- + –
datnie z ujemnymi, wzajemnie się przyciągają (il. 3.4). 3.4 Oddziaływanie ładunków
Ich wzajemne oddziaływania są zgodne z trzecią zasadą dynamiki New- A. jednoimiennych
tona. B. różnoimiennych

105