Page 99 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Wielkościami opisującymi falę są:

z długość fali – droga, którą przebywa fala w czasie t, gdy cząsteczka ośrodka wykonuje jedno pełne drganie;
o taką drogę przemieszcza się w tym czasie czoło fali,
z okres fali – czas, w którym fala przebywa drogę równą swojej długości,
z częstotliwość, którą możemy określić liczbą drgań ośrodka wykonywanych w czasie 1 s lub jako liczbę długości
fali mieszczących się w drodze przebytej w ciągu jednej sekundy,
z amplituda fali, która jest równa amplitudzie drgań cząsteczek ośrodka.
Fala w danym ośrodku przemieszcza się ruchem jednostajnym. Jej szybkość rozchodzenia się obliczamy: v = m · ƒ

Dźwięk to fala akustyczna rozchodząca się w ośrodku sprężystym (powietrzu, metalu, wodzie) – jest ona falą podłużną.
Jednocześnie jest to wrażenie słuchowe wywołane tą falą. Dźwięk nie rozchodzi się w próżni.

Ciała drgające, którym towarzyszą dźwięki, nazywamy źródłami dźwięku.

Człowiek słyszy dźwięki o częstotliwości od około 16 Hz do około 20 kHz.

Infradźwięki to dźwięki o częstotliwości niższej od 16 Hz. Ultradźwięki to dźwięki o częstotliwości wyższej od 20 kHz.
Ton to dźwięk prosty o określonej częstotliwości, wydawany np. przez kamerton.

Wysokość, głośność i barwa dźwięku to cechy dźwięku rozpoznawalne zmysłami. Zmierzyć możemy częstotliwość,
poziom natężenia dźwięku, liczbę, rodzaj i natężenie tonów składowych.

Tabela 6. Cechy dźwięków i odpowiadające im wielkości mierzalne

Cechy dźwięku rozpoznawalne Wielkości,
Zapis dźwięku Opis
przez człowieka które mierzymy
dźwięk niski
Im wyższa jest częstotliwość
drgań źródła dźwięku, tym
wysokość częstotliwość (Hz)
dźwięk wysoki większa jest wysokość tego
dźwięku.

ton głośny
Im większa jest amplituda drgań
natężenie dźwięku
o danej częstotliwości, tym
głośność (fon) lub tzw. poziom większa jest głośność dźwięku
natężenia dźwięku (dB) ton cichy
i większe jest natężenie dźwięku.

ton Barwa dźwięku zależy
od częstotliwości i amplitudy
liczba, tonów dodatkowych tworzących
barwa rodzaj tonów wraz z tonem podstawowym
składowych dźwięk o złożonej barwie dźwięk. Tonem podstawowym
dźwięku jest dźwięk o najniższej
częstotliwości.

Poziom natężenia dźwięku, który możemy zmierzyć, wyrażamy w decybelach (dB). Pamiętaj! Dbaj o słuch – unikaj
hałasu.

97