Page 191 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Więcej na temat

Jak obliczyć wartość siły elektrodynamicznej?

Wartość siły elektrodynamicznej jest wprost proporcjonalna do natężenia prądu I oraz do długości przewodnika
umieszczonego w polu l, a także zależy od wartości pola magnetycznego (tzw. indukcji magnetycznej B). Jest naj-
większa, gdy przewodnik jest ustawiony prostopadle do linii pola magnetycznego i wtedy równa się: F = B ∙ I ∙ l ,
a równa zero, gdy przewodnik jest ustawiony wzdłuż linii pola magnetycznego.

Oddziaływanie pola magnetycznego na przewodnik z prądem
Skoro stwierdziliśmy, że pole magnetyczne oddziałuje na przewodnik z prą-
dem, i wiemy, że prąd elektryczny płynący w przewodniku wytwarza wokół
niego pole magnetyczne, to również powinny oddziaływać na siebie dwa
przewodniki z prądem. Sprawdźmy doświadczalnie, czy tak się dzieje.

Doświadczenie 46.

Badamy oddziaływanie dwóch przewodników z prądem

Niezbędne przedmioty: dwa paski folii aluminiowej długości 40–50 cm, cztery
baterie płaskie (mogą być R20), drewniany statyw
(lub metalowy z drewnianym wspornikiem), przewody,
krokodylki

Wykonanie:
• Wykonaj dwa obwody z paskami folii, jak na zdjęciu. Paski folii zawieś
w odległości 3–4 cm od siebie, tak aby nie stykały się ze sobą.
• Połącz przewodniki z bateriami, na krótko, by w paskach folii płynął prąd w tym
samym kierunku, np. w dół, i obserwuj, co się dzieje.
• W jednym z obwodów zmień kierunek płynącego prądu (podłącz odwrotnie
baterie) i obserwuj, co się dzieje.
przyciąganie odpychanie
Obserwacje i wnioski:
• Z obserwacji zachowania pasków wynika, że jeżeli przez dwa równoległe przewodniki płynie prąd w tych samych
kierunkach (o tych samych zwrotach), to przewodniki te wzajemnie się przyciągają, a jeżeli kierunki (zwroty) płynących
prądów w przewodnikach są przeciwne – przewodniki się odpychają.

Siła wzajemnego oddziaływania przewodników jest tym większa, im więk-
sze jest natężenie prądu płynącego w przewodnikach, a także im dłuższe są
odcinki przewodników oddziałujących na siebie oraz im mniejsza jest odle-
głość między przewodnikami.
Oddziaływanie pola magnetycznego na przewodniki z prądem jest pod-
stawą działania silników elektrycznych na prąd stały.

189