Page 210 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Doświadczenie 47.

Badamy, w jaki sposób rozchodzi się światło w ośrodku jednorodnym
Niezbędne przedmioty: A. karton z bloku technicznego, latarka, gruba igła, nitka; można wykorzystać gotowe ekrany
z dziurką z zestawów do optyki, ewentualnie wskaźnik laserowy
B. podstawka ze styropianu wielkości kartki z zeszytu, szpilki krawieckie, kartka z zeszytu, linijka,
ołówek

Wykonanie:
A.
• Wytnij trzy prostokąty, np. wielkości połowy kartki A4.
• Złóż kartony razem, przekłuj je w środku igłą i zrób dużą dziurkę.
• Zagnij kartony w tych samych odległościach (ok. 4 cm) od dwóch
naprzeciwległych, krótszych krawędzi.
• Ustaw kartony na stole, jeden za drugim, tak aby otwory znajdowały się na
jednej linii (żeby mieć pewność, że tak jest, przeciągnij przez otwory nitkę i ją
naciągnij).
• Na wysokości otworów, za ostatnią przesłoną, ustaw latarkę i ją włącz.
• Wyłącz światło i popatrz na latarkę przez trzy otwory jednocześnie.
• Przesuń jeden z kartoników i popatrz, czy w dalszym ciągu widzisz latarkę.
• Możesz powtórzyć doświadczenie, używając wskaźnika laserowego.

Uwaga! Tym razem nie zaglądaj przez otwory na świecący laser! Grozi to uszkodzeniem wzroku!
Skieruj promień lasera na otwory i zobacz, czy przejdzie on na drugą stronę kartonów.
Następnie przesuń jeden z kartonów i obserwuj efekt.

B.
• Na podstawkę ze styropianu połóż kartkę papieru (może być z zeszytu).
• Wbij pierwszą szpilkę w części środkowej styropianu, w odległości ok. 2 cm
od krótszego boku.
• Patrz na tę szpilkę (najlepiej zamknij jedno oko), trzymając podstawkę na
wysokości oka.
• Ustaw następne szpilki (około pięciu) coraz dalej od krawędzi, przy której
stoi szpilka, w taki sposób za pierwszą szpilką, żeby cały czas widzieć tylko
pierwszą szpilkę (chowaj następne szpilki za pierwszą).
• Połóż podstawkę na stole, wyciągnij szpilki i narysuj linię przechodzącą przez
dziurki po wbitych szpilkach.

Obserwacje:
A.
• W pierwszej części doświadczenia światło latarki jest widoczne, po przesunięciu jednego z kartoników już nie. Światło
lasera przechodzi przez otwory w kartonikach, po przesunięciu jednego kartonika – nie przechodzi przez wszystkie otwory.
B.
• Narysowana linia jest linią prostą.
Wnioski: Doświadczenia dowodzą prostoliniowości rozchodzenia się światła. W ośrodku jednorodnym światło
rozchodzi się po liniach prostych. Metoda z części B. doświadczenia wykorzystywana jest np. przez
geodetów do wyznaczania linii prostej w terenie.

208