Page 42 - geografia 6

30° 20° 10° 0° 10° 20° 30° 40° 50° 60°
Krok po kroku
60°
60° 5°
Jak odczytywać długość geograficzną południk 0° południk 10°
danego punktu
(na przykładzie Paryża) południk 5°
południki co 1° 50°

1 Długość geograficzną określają południki. 50°

2 Odszukaj na mapie wartości południków (czasem
Paryż 2°
podane są na południkach, a czasami poza mapą –
w ramce u góry lub u dołu).
40° 40°
4°
3 Jeśli dany punkt nie znajduje się na widocznym na 2° 3°
mapie południku, należy odczytać długość geogra- 1° 5°
ficzną południków, między którymi ten punkt się
10° na zachód od Greenwich 0° na wschód od Greenwich 10° 20° 30°
znajduje. Paryż leży między 0° a 10°.

4 Na którym południku leży dany punkt? Wyznacz (bez rysowania na mapie) miejsca, w których powinny przebiegać ko-
lejne południki. W tym celu podziel odległość między dwoma kolejnymi południkami na pół. Na przykład w połowie
drogi między 0° a 10° powinien przebiegać południk 5°. Jeśli dany punkt nie znajduje się na tym południku, odcinek
między południkami 0° a 5° należy podzielić na pięć równych części, czyli wyznaczyć południki co 1°, po czym spraw-
dzić, na którym z nich leży dany punkt.

5 Wiemy, że południki 0° i 180° dzielą Ziemię na półkule wschodnią i zachodnią. Zobacz, na której półkuli znajduje się
dany punkt. W tym celu sprawdź, w którym kierunku geograficznym rosną wpisane na południkach wartości dłu-
gości geograficznej. Jeśli rosną w kierunku wschodnim od południka 0°, to punkt leży na półkuli wschodniej (ozna-
czamy go literą E). Jeśli wpisane przy południkach wartości rosną w kierunku zachodnim od południka 0°, to punkt
leży na półkuli zachodniej – ma długość geograficzną zachodnią (oznaczamy go literą W). Obejrzyj ilustracje na s. 38.
Paryż ma długość geograficzną wschodnią (E), ponieważ leży między południkami, których wartości rosną w kierunku
wschodnim.

Kankanapa 22°
6 Zapisz długość geograficzną, używając znaku stop- 21° 21°10´ 21°20´ 21°30´21°40´21°50´ 23° 24°
Kankaanpää
nia i określenia półkuli, na której dany punkt się znaj- a
duje (E lub W). Dla Paryża: 2°E (z dokładnością do 1°). k Pomarkku Näsijärvi
c Tampere
Poprawny odczyt zapisu brzmi: Długość geograficzna i
Paryża wynosi 2° długości geograficznej wschodniej. n Pori
t
Sastamala
o
Harjavalta Lempäälä
7 Gdy korzystamy z map wykonanych w dużej ska- B

li, długość geograficzną odczytujemy precyzyjnie a Rauma Huittinen
i podajemy jej wartość z dokładnością do 1 minuty k o Eura
(1° = 60), np. punkt znajdujący się w połowie drogi 61° t Säkylän Humppila 61°
a Pyhäjärvi
między południkami 21° a 22° będzie miał wartość Z Laitila Loimaa Forssa
21°30.
21° 21°10´ 21°20´ 21°30´ 21°40´ 21°50´ 22° 23°
40
40

0702_881340_Geografia_6_.indd 40 04.07.2019 11:34:44