Page 19 - geografia 7

1.3 Klimat Polski

Podejmij temat z Jak wpływa na klimat Polski powietrze z innych obszarów Ziemi?
z Dlaczego w naszym kraju trudno przewidzieć pogodę?

Czynniki wpływające na klimat
Klimat i pogoda zależą od wielu elementów nazywanych czynnikami Klimat – charakterystyczne
klimatotwórczymi (il. 1.13). Przyjrzyjmy się najważniejszym z nich. dla danego miejsca typy pogody,
• Szerokość geograficzna i krążenie powietrza. Położenie obszaru określone na podstawie wieloletnich
względem równika w największym stopniu wpływa na klimat, ponieważ obserwacji i pomiarów.
od tego zależy ilość energii słonecznej docierającej do powierzchni Ziemi. Pogoda – stan atmosfery
To z kolei decyduje o temperaturze i wilgotności mas powietrza two- w określonym miejscu i czasie.
rzących się nad danym obszarem. Ich krążenie (cyrkulacja) nad Ziemią Masa powietrza – powietrze
i związany z tym napływ powietrza znad innych obszarów zmienia pogo- znajdujące się nad dużym obszarem
dę w danym miejscu (il. 1.12). Położenie Polski między 49° a 55°N powo- charakteryzujące się jednorodnymi
duje, że ma ona klimat umiarkowany ciepły, przejściowy o cechach cechami (m.in. temperaturą
i wilgotnością).
pośrednich między morskim klimatem Europy Zachodniej a kontynental-
nym Europy Wschodniej i Azji.

Masy powietrza kształtujące klimat Polski
W strefie umiarkowanej dominuje ruch mas powietrza z zachodu na wschód. Dlatego do Polski najczęściej do-
cierają masy powietrza polarnego morskiego znad Oceanu Atlantyckiego. Często dopływa też powietrze
polarne kontynentalne ze wschodu. Powietrze arktyczne z północy Europy pojawia się dużo rzadziej,
a powietrze zwrotnikowe znad Europy Południowej lub Afryki – najrzadziej.

40° 20° 0° 20° 40°
powietrze arktyczne powietrze arktyczne 0 500 1000 1500 km Na Ziemi występują masy
morskie kontynentalne kierunek mas powietrza powietrza:
(wilgotne, zimne) (suche, zimne)
• równikowego,
• zwrotnikowego,
powietrze polarne powietrze polarne
(umiarkowane) (umiarkowane) • polarnego (tj. umiarkowa-
morskie kontynentalne
(wilgotne, (suche, w lecie gorące, nych szerokości),
w zimie ciepłe, w zimie chłodne) • arktycznego lub
w lecie chłodne) antarktycznego.
40°
40°
1.12 Kierunki i cechy mas
powietrza napływających
nad Polskę (im częściej w ciągu
powietrze zwrotnikowe powietrze zwrotnikowe
morskie kontynentalne roku dana masa powietrza
(ciepłe, wilgotne) (suche, ciepłe) napływa, tym szersza jest
strzałka na ilustracji)
na zachód od Greenwich 0° na wschód od Greenwich 20° 40°

17

28.11.2022 21:30:08
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 17
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 17 28.11.2022 21:30:08