Page 15 - geografia 7
P. 15
Krajobrazy obszarów górskich i wyżynnych Polski
Obecnie w Polsce nie ma lodowców Karpaty, podobnie jak Alpy i Himalaje, Przed fałdującymi się górami,
górskich. Występowały w przeszłości zostały sfałdowane i wypiętrzone na tzw. przedpolu Karpat, powstały
w Tatrach i Karkonoszach, kiedy w orogenezie alpejskiej. Tatry Wysokie obniżenia: Kotlina Oświęcimska i Kotlina
na teren kraju nasunął się lądolód (Wschodnie) są zbudowane z bardzo Sandomierska, a dalej na północ –
(il. 1.9). Śladem ich obecności są twardych odpornych na niszczenie skał, w wyniku działania sił pochodzących
m.in. zagłębienia zwane cyrkami głównie z granitu. W Tatrach Zachodnich z wnętrza Ziemi – utworzyły się
(kotłami). Obecnie są w nich jeziora, odnajdujemy także skały osadowe, m.in. wyżyny: Śląska, Małopolska i Lubelska.
np. Wielki Staw Polski w Tatrach czy piaskowce i wapienie. Ta część Tatr była W pasie wyżyn znajdują się także
Wielki Śnieżny Kocioł w Karkonoszach. w przeszłości dnem morskim. Góry Świętokrzyskie (na zdjęciu).
Więcej na temat
Tabela stratygraficzna – zapis dziejów geologicznych Ziemi
Dzieje Ziemi naukowcy opracowali i uporządkowali w tabeli stratygraficznej. Prezentuje ona kolejne wydarzenia
geologiczne (najstarsze są zapisane na dole). Obecnie żyjemy w erze kenozoicznej, w czwartorzędzie, w holocenie.
Czas Orogeneza Ważniejsze
Era Okres
(w mln lat) (ruchy górotwórcze) wydarzenia geologiczne
od 0,01 holocen współczesne procesy geologiczne
czwartorzęd epoka
od 2,58 plejstocen zlodowacenia
kenozoik
od 23 neogen
od 66 paleogen alpejska powstawały Karpaty, Alpy, Pireneje, Kaukaz
od 145 kreda rozpad superkontynentu Pangei
mezozoik od 201 jura
od 252 trias
od 299 perm
hercyńska Góry Świętokrzyskie (II etap)
od 359 karbon powstawały Sudety, Harz, Wogezy, Ardeny,
od 419 dewon
paleozoik
od 444 sylur
kaledońska Góry Kaledońskie, Góry Skandynawskie
od 485 ordowik powstawały Góry Świętokrzyskie (I etap),
od 539 kambr
prekambr* od ok. 4600 pierwsze kontynenty, globalne zlodowacenia
* Jednostka, która nie jest uznawana za erę; obejmuje najstarsze dzieje Ziemi.
13
28.11.2022 21:30:00
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 13 28.11.2022 21:30:00
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 13
