Page 119 - geografia 8
P. 119

Cyklony tropikalne

          Cyklony  tropikalne  tworzą  się  jedynie  w  strefi e  międzyzwrotnikowej
          (z wyjątkiem pasa stałych niżów równikowych). Powstają nad wodami oce-
          anicznymi, które są bardzo ciepłe (mają powyżej 25°C), a temperatura ota-
          czającego powietrza jest niższa. Cyklon tropikalny jest olbrzymim ośrodkiem
          bardzo niskiego ciśnienia. Podobnie jak tornado przypomina wir powietrza
          (il. 3.20). Jest jednak nieporównywalnie większy i ma większą siłę niszczącą.
          Kiedy cyklony tropikalne docierają do lądu, powodują wiele ofi ar i olbrzymie
          szkody materialne – tym dotkliwsze, im bardziej jest zaludnione wybrzeże.


              Oko cyklonu z bardzo niskim                                           Skutki cyklonów tropikalnych
              ciśnieniem atmosferycznym                                             na lądzie
              • cisza lub bardzo słaby wiatr;                                       • wiele ofi ar,
              •  brak opadów, niebo prawie                                          • straty materialne.
               bezchmurne;                                                          Źródła zniszczeń
              • średnica – ok. 30–40 km.                                            • wiatr o olbrzymiej prędkości
              Strefa wokół oka cyklonu                                                – powoduje m.in. zniszczenia
              •  potężne chmury kłębiaste,                                            budynków, drzew, infrastruktury;
               intensywne opady i burze;                                            • intensywne, ulewne deszcze –
              • prędkość wiatru do 300 km/h.                           Wielkość Polski   skutkiem są podtopienia
                                                                          względem    i powodzie, m.in. terenów
              Droga cyklonu                                             cyklonu Irene  mieszkalnych, rolnych,
              •  prędkość przemieszczania się:                                        przemysłowych;
               do 40 km/h;                                                          • fala powodziowa (o wysokości
              •  pokonywana odległość:                                                do kilku metrów) – dociera
               do kilku tysięcy kilometrów.                                           na tereny nadmorskie.


          3.20  Strefy cyklonu – na przykładzie cyklonu Irene na Oceanie Atlantyckim, u wybrzeży Florydy, oraz skutki cyklonu tropikalnego
             Do określania skutków i siły cyklonów tropikalnych najczęściej sto-
          suje się pięciostopniową skalę Saffi  ra-Simpsona. Wykorzystuje się ją do
          oszacowania potencjalnych szkód powstałych w momencie dotarcia huraganu
          na ląd (tab. 3.2).

          Tab. 3.2    Skutki cyklonów tropikalnych według uproszczonej skali Saffi ra-Simpsona


                                 Prędkość
              Kategoria                                               Potencjalne zniszczenia
                               wiatru (km/h)
                  1               119–153      brak większych zniszczeń budynków, niewielkie przybrzeżne podtopienia
                                               zniszczenie dachów, drzwi, okien, roślinności; zniszczenia w portach spowodowane
                  2               154–177
                                               podtopieniami
                                               niewielkie zniszczenia mniejszych budynków; podtopienia w rejonie przybrzeżnym;
                  3               178–209
                                               pojedyncze podtopienia terenów położonych w głębi lądu

                                               zniszczenia ścian budynków; całkowite zerwanie dachów z mniejszych budynków;
                  4               210–249
                                               podtopienia znacznych obszarów w głębi lądu
                                               całkowite zerwanie dachów domów, zniszczenie budynków; powodzie na dużym terenie;
                  5             powyżej 250
                                               niekiedy wymagana całkowita ewakuacja ludności

                                                                                   117



                                                                                                              02.07.2021   14:51:28
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   117
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   117                                                                 02.07.2021   14:51:28
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124