Page 169 - geografia 8

Antarktyka – ląd i lądolód
60° 60°
Kontynent Antarktydy prawie w całości zajmuje pokrywa śnieżno-lodowa
o grubości dochodzącej do 5 km. Tworzy ona zwarty lądolód (średnia gru- 0° 120° 60° 0° 60° 120° 180° 0°
bość – ok. 2 km). Magazynuje on ok. 3/4 światowych zasobów wody słodkiej!
Antarktyda jest najwyżej położonym kontynentem. Jej średnia wysokość to 60° 60°
aż 2030 m n.p.m. Rzeźba terenu pod lodem jest urozmaicona, a najwyższy 1 : 670 000 000 Antarktyka
szczyt, Mount Vinson [czyt. maunt winsyn] – wystający ponad powierzchnię 4.38 Lokalizacja Antarktyki
lądolodu, położony w Masywie Vinsona – sięga 4892 m n.p.m.

0°
Mount Vinson
4892
4000 I
m n.p.m. Płask o wyż P olarny 90° II 90°
3000 180°

2000
Ciekawe!
l ą d o l ó d
1000
500 W Antarktyce występują czynne wulka-
200 0 ny. Jednym z nich jest jest bardzo aktyw-
200 I 85°25´ W biegun 90°E II
południowy ny Erebus. Sprawdź na mapie Antarktyki
1000 I II linia profilu przez Antarktydę
m p.p.m. (il. 4.34), gdzie on się znajduje.
4.39 Profi l terenu wzdłuż linii I–II i lądolód Antarktydy

A B
4.40 Krajobraz Antarktydy nie wszędzie jest jednolicie białą i płaską pustynią 4.41 Lodowiec Szelfowy
lodową. Góry sięgają wysokości kilku tysięcy metrów nad poziomem morza. Ponad Amery'ego, położony na wschodzie
pokrywą lodową widać tylko najwyższą ich część. Takie wzniesienia to nunataki Antarktydy. Obraz zarejestrowany
z satelity w 2019 r. tuż przed
Przy stale ujemnej temperaturze powietrza – mimo małych opadów at- oderwaniem się od niego góry
mosferycznych – warstwa lodu na lądzie systematycznie narasta. Lód staje się lodowej (A) i w momencie jej
plastyczny i rozpływa się w wielu kierunkach. Na brzegu oceanu pęka, a jego oderwania (B). Powierzchnia góry
olbrzymie masy odrywają się i spadają do wody. Początkowo suną blisko dna. lodowej była trzykrotnie większa niż
Następnie wypływają na powierzchnię, gdzie tworzą tzw. lodowce szelfowe. powierzchnia Warszawy, a jej masa
wynosiła ponad 315 mld t. Wskaż
Od nich odłamują się części, które dają początek górom lodowym. Są one na mapie Antarktyki (il. 4.34), gdzie
niebezpieczne dla żeglugi – ponad wodą widać tylko od 1/7 do 1/9 ich części. to miało miejsce

167

02.07.2021 14:53:52
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 167 02.07.2021 14:53:52
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 167