Page 172 - geografia 8
P. 172

Więcej na temat


        Rywalizacja Roberta Scotta i Roalda Amundsena
        o zdobycie bieguna południowego

        Badania Antarktydy postępowały powoli ze względu na panujące tam eks-
        tremalne warunki klimatyczne. W 1911 r. do wyścigu o zdobycie bieguna połu-
        dniowego stanęło dwóch polarników: Norweg Roald Amundsen i Brytyjczyk
        Robert Scott [czyt. skot]. Od początku rywalizacja między nimi przebiegała   Roald Amundsen – pierwszy
                                                                                    zdobywca bieguna południowego
        niezwykle zacięcie. Nie mając zaufania do psów pociągowych, Scott zaprzągł
        sanie w nieprzystosowane do warunków polarnych kucyki i użył nieprzetesto-
        wanych w tych warunkach sani motorowych (napędzanych silnikiem spali-
        nowym). Już na początku wyprawy stały się one bezużyteczne. Ekipa Scotta
        musiała ciągnąć cały ekwipunek sama. To spowolniło tempo wyprawy
        i znacznie nadwyrężyło siły polarników. Amundsen, w przeciwieństwie do
        rywala, zaprzągł sanie w psy, zaopatrzył się w norweskie narty biegowe i eski-
        moską kurtkę z foczego futra. Norweg dotarł jako pierwszy do bieguna połu-
        dniowego i 15 grudnia 1911 r. zatknął tam norweską flagę. Kraina zimna okazała
        się niezwykle bezwzględną dla Brytyjczyka. Scott dotarł do celu 17 stycznia   Robert Scott (stoi pośrodku) – jako
        1912 r., ale w drodze powrotnej poniósł śmierć.                             drugi zdobył biegun południowy





        W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź!


            Arktyka to obszar wokół bieguna północnego.        1   Znajdź w atlasie mapy obszarów okołobiegunowych,
            Obejmuje Ocean Arktyczny, leżące na nim wyspy          a następnie określ:
            (m.in. Grenlandię) i północne krańce Ameryki           a)  w którym kierunku geografi cznym poruszasz się,
            Północnej, Europy i Azji.                                 kiedy podróżujesz od biegunów w stronę równika,
                                                                   b)  gdzie panuje dzień, a gdzie noc polarna
            Antarktyka to obszar wokół bieguna południowego.
            Obejmuje kontynent Antarktydy i otaczające wody           w początkowym okresie wakacji w Polsce,
            Oceanu Południowego z wyspami.                         c)  do jakich państw należą obszary
                                                                      okołobiegunowe.
            Terytorium Antarktyki – w tym Antarktyda – jest    2   Na podstawie klimatogramu (il. 4.43) oblicz amplitudę
            obszarem międzynarodowym.
                                                                   temperatury powietrza dla stacji Amundsen-Scott na
            Tereny okołobiegunowe to najzimniejsze obszary         biegunie południowym. Następnie – na podstawie
            na Ziemi. Cechują się także niskimi opadami i silnymi   dowolnych źródeł, np. internetowych – oblicz
            wiatrami. Występują na nich dni i noce polarne.        amplitudę temperatury powietrza dla dowolnej stacji
                                                                   na Grenlandii. Porównaj wyniki i spróbuj określić
            Antarktyda i Grenlandia prawie w całości stanowią      przyczyny różnic. Porównaj także wielkość i roczny
            pustynie lodowe – są pokryte lądolodem.                rozkład opadów na obu stacjach.
             Na obszarach okołobiegunowych rośnie uboga        3   Podaj kilka gatunków zwierząt z obszarów polarnych.
            roślinność tundrowa. Występuje jedynie na częściach    Czy te same gatunki występują na obu półkulach?
            lądu niepokrytych lodem.
                                                               4   Wykonaj plakat, na którym porównasz kilka gatunków
            Charakterystyczne zwierzęta Arktyki to niedźwiedzie    roślin tundrowych występujących w Polsce (np. wierzbę,
            polarne, a Antarktyki – pingwiny. Niektóre gatunki     brzozę, mech, porost). Skorzystaj z wiedzy z biologii.
            zwierząt, np. ptaków, żyją na obu obszarach.           Pamiętaj o odwzorowaniu wielkości roślin.

                                      170



                                                                                                              02.07.2021   14:53:59
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   170                                                                 02.07.2021   14:53:59
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   170
   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176   177