Page 170 - geografia 8
P. 170

Klimat Arktyki i Antarktyki

        Na obu obszarach polarnych występują dzień polarny i noc polarna (tab. 4.3). Podczas długich okresów ciemności
        promieniowanie słoneczne nie ogrzewa powierzchni Ziemi. Kiedy Słońce się pojawia nad widnokręgiem, góruje ni-
        sko nad jego linią. Śnieg i lód dodatkowo odbijają dużą część promieniowania. Dlatego niska temperatura powietrza
        utrzymuje się tam przez cały rok. Oba rejony są położone w strefach klimatów okołobiegunowych typu polarnego
        (inaczej biegunowego), który jest surowszy, oraz typu subpolarnego (inaczej podbiegunowego), który jest łagodniejszy.



                               Arktyka                                            Antarktyka

                                   mm                           °C                      mm
           °C                      120                                                  40
                                   80                           0                       0
                                                               –10
           20                      40                          –20
           10                                                  –30
           0                       0                           –40
          –10                                                  –50
              I  II III IV V VI VII VIII IX X XI XII           –60
                                                                   I  II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
          4.42    Klimatogram Nuuk (duń. Godthåb [czyt. gothub]) –   4.43    Klimatogram amerykańskiej stacji naukowo-
          stolicy Grenlandii                                   -badawczej Amundsen-Scott na biegunie południowym

          Klimat Arktyki jest bardzo zróżnicowany. Zależy od   Antarktyda jest najzimniejszym lądem na Ziemi.
          szerokości geografi cznej i oddalenia od dużych zbiorników   Zanotowano tu najniższą temperaturę powietrza:
          wodnych. Najzimniejsze obszary lądowe Arktyki to     wynosiła –89,6°C (w 1983 r. na rosyjskiej stacji badawczej
          wnętrze Grenlandii. W najchłodniejszym miesiącu średnia   Wostok). Środkowa część kontynentu charakteryzuje
          dobowa temperatura powietrza spada tam poniżej –50°C.   się nie tylko silnymi mrozami, lecz także wiatrami
          W najcieplejszym miesiącu jedynie na południowych    o dużej prędkości i bardzo niewielkimi opadami (il. 4.43).
          krańcach Arktyki temperatura powietrza sięga +10°C   Jedynie krańce Półwyspu Antarktycznego i pobliskie
          (il. 4.42). Niskie temperatury powietrza utrudniają   wyspy cechują się łagodniejszym typem klimatu –
          parowanie. Dlatego w ciągu roku jest mała wilgotność   podbiegunowym (subpolarnym), z temperaturą powietrza
          powietrza i bardzo małe opady atmosferyczne.         wynoszącą latem nieco powyżej 0°C.



        Tab. 4.3    Dzień polarny i noc polarna na półkuli północnej i południowej


                                                 Dzień polarny i noc polarna

          Dzień polarny w półroczu letnim, tj. od marca do września  Dzień polarny w półroczu letnim, tj. od września do marca
          Noc polarna w półroczu zimowym, tj. od września do marca  Noc polarna w półroczu zimowym, tj. od marca do września


                                                          21 III






                                  22 VI                                            22 XII



              przesilenie letnie                           23 IX                             przesilenie zimowe


                                     Na biegunach dzień polarny i noc polarna trwają po pół roku.


                                      168



                                                                                                              02.07.2021   14:53:55
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   168                                                                 02.07.2021   14:53:55
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   168
   165   166   167   168   169   170   171   172   173   174   175