Page 180 - geografia 8

Obszary polarne
Tereny okołobiegunowe to najzimniejsze obszary na Ziemi. Cechują się małymi sumami opadów atmosferycznych
i silnymi wiatrami. Występują na nich dni i noce polarne.
Na obszarach okołobiegunowych wiele państw – w tym Polska – prowadzi badania naukowe. Polskie prace
badawcze służą głównie lepszemu poznaniu polarnej przyrody i zachodzących w niej zjawisk, w tym zmian
klimatycznych. Obserwacje i pomiary są prowadzone m.in. w takich dziedzinach, jak: meteorologia, oceanografi a,
geologia, glacjologia, hydrologia, sejsmologia, geomorfologia, fi zyka atmosfery, biologia i ekologia.

Polska ma dwie całoroczne stacje polarne: Polską Stację Polarną Hornsund im. S. Siedleckiego na Spitsbergenie 1
w Arktyce oraz im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego w pobliżu Antarktydy 2 , a także cztery sezonowe
stacje w Arktyce ( 3 – 6 ) i jedną, im. A. Dobrowolskiego, obecnie nieczynną (w 2021 r.), na Antarktydzie 7 .

Arktyka Antarktyka
Arktyka to głównie obszar wodny oraz częściowo – Antarktyka to obszar rozciągający się w promieniu
lądowy. Rozciąga się w promieniu ok. 2700 km od ok. 3000 km (60°S–90°S) od bieguna południowego,
bieguna północnego. Obejmuje Ocean Arktyczny głównie lądowy (Antarktyda), a także wody Oceanu
i północne krańce lądów Ameryki Północnej, Europy Południowego z wyspami.
i Azji, w tym wyspy (z największą – Grenlandią).
Antarktyda to kontynent, który prawie w całości
Większość powierzchni Oceanu Arktycznego stanowi pustynię lodową – jest pokryty lądolodem.
pokrywa wieloletni lód, a Grenlandię – lądolód.
Rośliny: mchy i porosty. Zwierzęta: pingwiny, lamparty
Roślinność uboga, tundrowa. Zwierzęta: niedźwiedzie morskie, kaszaloty, kryl antarktyczny.
polarne, morsy, lisy polarne, renifery, maskonury, alczyki.
Na mocy międzynarodowego porozumienia –
Państwa, które podpisały traktat spitsbergeński, Układu Antarktycznego – terytorium
mogą prowadzić badania i wydobywać surowce Antarktyki (w tym Antarktyda) jest obszarem
mineralne na archipelagu Svalbard. międzynarodowym.
160° 180° 40° na zachód od Greenwich 20° Wyspa 20° na wschód od Greenwich 40°
0°
140° n y 0 1000 2000 km Wyspy
e a j n M or ze granica lodu pływającego A t l a n t y c k i Ks. Edwarda
60°
n
c o Berin ga Georgia Pd. Sandwich Pd.
O o k 60° granica paku lodowego, e a O c e a 1773–1774
lód stały
n
S p lądolody, lodowce O c Orkady Pd. Koło podbiegunowe południowe P o
polskie stacje polarne
Riiser-Larsena
trasa M. Kamińskiego Wyspa Króla Jerzego ł 60°
Weddella
Szetlandy Południowe Morze Lodowiec Szelfowy u
Cieśnina Beringa
120° Morze Koło podbiegunowe 2 d
Beauforta 80° Nowosyberyjskie Lena północne Lodowiec Lodowiec Prydza i
Mackenzie Morze Wschodniosyberyjskie Lodowiec Szelfowy 80° n
Larsena
Szelfowy
Wyspy
Ronne
Wyspa l a g n y O c e a n O Wyspa Adelajdy Szelfowy 1995 Amery’ego o 80°
Zatoka
100° Wiktorii p e c z c Wyspa Piotra I Wyspa Aleksandra Biegun Antarktyda w
i y Ziemia e południowy y
h t Biegun a Antarktyda 1912 Wschodnia
c k Wyspa 1995 północny Północna Jenisej n 1911
r
r A A Ellesmere’a A r k t y c z n y P Zachodnia 7 100°
Ziemia Baffina Morze Svalbard 4 Nowa Ziemia ł Rossa
Szelfowy
80° Morze Karskie o 1773–1774 Lodowiec 1773–1774
Baffina
u
80°
M o r z e
n
3 5 6 1 Morze Ob d i R o s s a 120°
o
Labradorskie Barentsa w y Adare’a
Morze
Grenlandia
Przyl.
60° Morze 0 1000 2000 km polskie stacje polarne
Cieśnina Duńska
Koło podbiegunowe północne
Wyspy
Balleny’ego
Norweskie granica lodu lodowce szelfowe trasa M. Kamińskiego
pływającego wyprawa R. Amundsena
wyprawa R. Scotta
Islandia
O c e a n A t l a n t y c k i granica paku lądolody, lodowce Macquarie
rejs J. Cooka
lodowego, lód stały
40° na zachód od Greenwich 20° 0° 20° na wschód od Greenwich 40°
178
02.07.2021 14:54:13
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 178 02.07.2021 14:54:13
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 178