Page 74 - geografia 8

Wody śródlądowe a strefowość klimatyczno-roślinno-glebowa

Sieć rzeczna Afryki wykazuje zależność od klimatu, zwłaszcza od sum opa-
dów atmosferycznych. Najgęstsza jest w strefie równikowej. Tutaj płynie
Kongo (il. 2.15) – rzeka, która ma największe dorzecze na kontynencie i naj-
większe przepływy (niesie najwięcej wody). Jej stany wody są wyrównane
w ciągu roku, ponieważ opady atmosferyczne stale są bardzo obfite i równo-
miernie rozłożone.
2.15 Kongo to potężna rzeka W strefach podrównikowych rzeki cechują się wahaniami stanów wody
płynąca w strefie równikowej. między porą deszczową a suchą. Wiele z nich to rzeki okresowe (il. 2.16
Jej dorzecze ma powierzchnię i 2.17). Ich koryto wypełnia się wodą tylko w porze deszczowej. Strefa zwrot-
ponad 3,5 mln km (tj. ok. 1/3
2
powierzchni Europy) nikowa jest pozbawiona stałych rzek. Wyjątkiem jest Nil. Ta najdłuższa rzeka
Afryki ma swoje źródła w strefie równikowej (il. 2.18). Jest więc zasilana przez
Rzeka okresowa – rzeka, której koryto cały rok. Zasilanie w górnym biegu jest tak intensywne, że Nil niesie dużo
wypełnia się wodą w porze deszczowej,
a wysycha w porze suchej. wody także, kiedy płynie przez strefę zwrotnikową (przez Saharę). Przenosi
przy tym do środkowego i dolnego biegu cenne osady, które przyczyniają się
Rzeka epizodyczna – rzeka, której do powstawania mad w dolinie tej rzeki (il. 2.19).
koryto wypełnia się na krótko po
ulewnych deszczach; występuje W strefie zwrotnikowej występuje wiele suchych koryt rzecznych (tzw.
w klimatach suchych, gdzie opady są wadi [czyt. ładi], uedy). Są one wypełniane wodą na krótko, po ulewnych
sporadyczne. deszczach. Tworzą się wówczas tzw. rzeki epizodyczne.

Ciekawe!

Lasy namorzynowe to roślinność wystę- 2.16 Limpopo to okresowa rzeka 2.17 Limpopo w porze deszczowej
pująca na granicy lądu i morza, na płyci- na południu Afryki – na zdjęciu jej wypełnia się wodą, powracają
znach morskich blisko ujść rzek, gdzie te- wyschnięte koryto w porze suchej zwierzęta, odradza się roślinność
ren jest podmokły, bagienny. Szerokość
pasa namorzynów może sięgać kilku
kilometrów. Licznie występują w strefie
międzyzwrotnikowej na zachodnim i na
wschodnim wybrzeżu Afryki.

Odszukaj na mapie w atlasie źródła 2.18 W górnym biegu Nilu tworzą się 2.19 Wzdłuż Nilu na madach dzięki
rzek Nil i Kongo. Czy było to łatwe zada- wodospady – na zdjęciu Wodospad systemom nawadniania rolnictwo
nie? Uzasadnij odpowiedź. Murchisona [czyt. merczisona] rozwija się nawet w strefie zwrotnikowej

72

02.07.2021 14:49:45
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 72 02.07.2021 14:49:45
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 72