Page 78 - geografia 8
P. 78

Ciekawe!                            Warunki naturalne strefy Sahelu
        Sahel w języku arabskim oznacza brzeg,   Sahel to przejściowy, równoleżnikowo położony pas między pustynią Saharą
        skraj.
                                            (na północy) a sawannami środkowej Afryki (na południu). Wśród roślinności
                                            dominują trawy, zarośla i pojedyncze drzewa. Im dalej na północ, tym jest ona
                                            uboższa. Cechy klimatu Sahelu to krótka pora deszczowa (ok. 3 miesiące)
                                            i długa pora sucha, niskie sumy opadów rocznych (il. 2.25), wysokie
                                            wartości temperatury powietrza (20–35°C przez cały rok) oraz okre-
                                            sowe odchylenia od średniej sumy opadów (zdarzają się zarówno lata
                                            bardziej deszczowe, jak i z dotkliwą suszą). Od 4 tys. lat klimat strefy Sahelu
                                            staje się coraz bardziej suchy. Postępujące na Ziemi zmiany klimatu,
                                            w tym globalne ocieplenie, dodatkowo przyspieszają ten proces.
                                 20°       10°        0°        10°        20°       30°       40°        50°
                                                 HISZPANIA          WŁOCHY          TURC J A
           0          1000 km                                                GRECJA
                               Madera                                MALTA            CYPR   SYRIA
                                (port.)                        TUNEZJA  M o r z e   Ś r ó d z i e m n e  LIBAN  IRAN
           Roczna suma opadów              MAROKO                                       IZRAEL    IRAK
           atmosferycznych                                                                                         30°
           2500 mm           Wyspy Kanaryjskie                                               JORDANIA
                              (hiszp.)
                                                 A L GIERIA          LIBIA         EGIPT
                             SAHARA ZACHODNIA                                           Nil                  Zat. Perska
                 S a h e l    (status polityczny  S  a     h        a       r       a               ARABIA
                              nierozstrzygnięty)
           2000      Równik                         Zwrotnik Raka                                 S A U D Y JSKA
                                                                                   Jez. Nasera
           1750                                                                              Mor ze  Cz er won e
                                  MAURETANIA                                                                       20°
           1500                               MALI
                                               Niger                              SU D AN                       N
           1250                          S                 NIGER       CZAD
                              SENEGAL                 a                                         ERYTREA   J E M E
                             GAMBIA                                           e           Nil Biały
           1000                               BURKINA             h                        l                Zat. Adeńska
                   umowna    GWINEA            FASO                                                    DŻIBUTI
                             BISSAU
           750     granica Sahelu  GWINEA                                                                          10°
                                                          NIGERIA
                   suche doliny                     BENIN  Niger                                                A
                   rzeczne   SIERRA LEONE  WYBRZEŻE  TOGO                                       ETIOPIA
                                          KOŚCI
           500                          SŁONIOWEJ GHANA                  REPUBLIKA    SUDAN                    I
                   jeziora słone  O                                                 POŁUDNIOWY                 L
                               c   LIBERIA                           ŚRODKOWOAFRYKAŃSKA                       A
           200     bagna         e a n     A t l a n t y c k i  KAMERUN  Ubangi                            O  M
                                                Zat. Gwinejska
           100                                                              DEMOKRATYCZNA                 S
           50      solniska                                                Kongo REPUBLIKA     KENIA
                                                                                KONGA    UGANDA
                                     10°          0°          10°          20°         30°          40°         50°
        2.25    Umowną granicę Sahelu wyznaczają linie wskazujące roczne sumy opadów – wynoszących od 200 mm (od strony
        Sahary) do 500 mm (od strony sawanny)
                                               W strefie Sahelu niemal brak jest wód powierzchniowych. Większość
                                            cieków ma charakter okresowy. Mało jest stałych rzek (z wyjątkiem trzech
                                            dużych: Senegalu, Nigru i Nilu) i jezior (wyjątkiem jest jezioro Czad, które
                                            jednak z roku na rok zmniejsza swoją powierzchnię).
                                            Mieszkańcy strefy Sahelu
                                            Na  tym  obszarze  znajdują  się  kraje,  w  których  miał  miejsce  gwałtowny
                                            przyrost naturalny wynikający ze spadku śmiertelności noworodków i za-
                                            chowania wysokiej dzietności. Podobna sytuacja jest obserwowana w innych
                                            państwach Afryki. Aktualnie w krajach tej strefy mieszka ok. 300 mln osób,
                                            co stanowi dziesięciokrotność stanu sprzed 50 lat. Tradycyjnie ludność pro-
                                            wadziła tam półkoczowniczy lub koczowniczy tryb życia, ściśle związany
                                            z okresowymi opadami deszczu.

                                       76



                                                                                                              02.07.2021   14:49:49
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   76                                                                  02.07.2021   14:49:49
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   76
   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83