Page 77 - geografia 8

Afryka – kontynent podobieństw

Kraje afrykańskie łączą doświadczenia kolonializmu. Swoje kolonie w Afry- Kolonializm – polityczne
ce miały przede wszystkim Wielka Brytania i Francja. Ich działania skupiały i gospodarcze uzależnienie
się na uzyskiwaniu jak największego zysku. Osiągały go głównie z niewol- państw słabszych od silniejszych
niczej pracy czy pozyskiwania cennych surowców naturalnych. Na terenie z równoczesnym wykorzystaniem
zasobów (ludzkich i środowiska)
kolonii rozwijała się tylko infrastruktura niezbędna do osiągania celów kolo- państw słabszych przez silniejsze.
nizatorów, np. budowano koleje, kopalnie czy budynki administracji. Lokalna
ludność nie miała udziału w planowaniu i zarządzaniu. Dlatego po upadku
kolonializmu (proces ten trwał od lat 50. do 70. XX w.) brakowało odpowied-
nio wykształconych ludzi, którzy mogliby zapewnić sprawne funkcjonowa-
nie nowo powstałych państw zdolnych konkurować na światowych rynkach.
Do dzisiaj w skali całego kontynentu utrzymuje się niski poziom dostępu
do edukacji (ok. 30% dzieci w twoim wieku nie uczęszcza do szkoły). W rezul-
tacie w wielu krajach brakuje wysoko kwalifikowanych pracowników.
Ponadto często sytuacja polityczna jest niestabilna. Dochodzi do nagłych
przejęć władzy, dokonywanych zwykle z użyciem siły. Niejednokrotnie władcy
stają się szkodzącymi swoim krajom dyktatorami. Na brak stabilności wpływa Ciekawe!
też wytyczony przez kolonizatorów przebieg granic, który najczęściej nie wy- Jeden z urzędowych języków RPA to
nika z wieloletnich zależności między rdzennymi mieszkańcami. W efekcie afrikaans. Powstał w wyniku połączenia
języków kolonizatorów (dialektów nider-
obywatele jednego państwa mogą mieć odmienne wierzenia, kulturę, historię landzkich) i języków miejscowych ludów
i zwyczaje (il. 2.24). To rodzi niepokoje społeczne i konflikty etniczne, hotentockich, z wpływami języków ma-
które dość często prowadzą do wojen domowych. lajskiego i portugalskiego.

Afryka – kontynent różnorodności
0°
Liczba państw afrykańskich nie oddaje rzeczywistej różnorodności ich miesz- BURKINA FASO 0 500 1000 km
kańców. Kontynent zamieszkuje kilkadziesiąt ludów i setki plemion. W Afryce M granice
Gurma państw
używa się ponad 2 tys. miejscowych języków i dialektów. Natomiast językami o
b
urzędowymi większości państw są języki dawnych kolonizatorów. Mieszkań- Mamprusi a Oti Lamba B
cy afrykańskich krajów najczęściej mówią więc biegle przynajmniej dwoma 10° 10°
językami. Afryka jest zróżnicowana pod względem religijnym: 40% to chrze- D A Konkomba Tc h a m b a Kabre E
ścijanie – głównie na południu, a 45% to muzułmanie – przeważnie na pół- a g Bariba
o
nocy i na wschodzie. Wyznawane są także tradycyjne wierzenia afrykańskie. N m b a
Temba
Kontynent zamieszkuje nie tylko ludność czarna (głównie na południe od T OGO N
Sahary) i Arabowie (na północy), ale także potomkowie kolonizatorów z Eu- G o n d j a
ropy (najliczniejsi na południu Afryki) i potomkowie przybyszów z Azji (na 8° A Itcha I 8°
Madagaskarze). Warto dodać, że wszędzie na Ziemi ludzie różnią się między J. Wolta Nago
sobą np. rysami twarzy, karnacją, a także wieloma niewidocznymi cechami. H Kumuwu Kumasi N
Kiedy żyjemy wśród osób do siebie podobnych, często tego nie dostrzegamy. ASZANTI A
Kwahu E we O u a t c h i j Fo n

Porównanie regionów G a
Akim Wolta
Zatoka
Aby lepiej zrozumieć, na czym polega różnorodność Afryki, przyjrzyjmy się 6° A gona Anio Gwinejska 6°
jej dwóm obszarom – Sahelowi i Afryce Zachodniej. Różne warunki natural- Fanti 0° 2°
ne tych regionów sprawiły, że gospodarka wygląda w nich odmiennie. 2.24 Grupy etniczne w Togo

75

02.07.2021 14:49:48
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 75
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 75 02.07.2021 14:49:48