Page 70 - geografia 8
P. 70

Więcej na temat


        Kolebka ludzkości – wąwóz Olduvai

        Częścią Wielkich Rowów Afrykańskich jest wąwóz Olduvai [czyt. olduwaj] –
        położony na obrzeżu równiny i Parku Narodowego Serengeti w północnej
        Tanzanii, u podnóża wulkanu Ngorongoro. Wąwóz rozciąga się na długo-
        ści ok. 25 km. Jego głębokość dochodzi do 120 m. Znajdują się w nim znane
        stanowiska geologiczne, antropologiczne i archeologiczne, które odegrały
        fundamentalną rolę w badaniach nad ewolucją człowieka. Olduvai zasłynął
        z odkrycia na jego obszarze szczątków praczłowieka sprzed 2 mln lat. Badania
        w tym wąwozie prowadziło m.in. małżeństwo Mary i Louisa Leakeyów [czyt.
        mery i luisa likijów], którzy odnaleźli tam pozostałości kości hominidów (czło-
        wiekowatych) i narzędzia do polowania na zwierzęta.
           Odkrywane tu od wielu dziesięcioleci znaleziska z ostatnich 2 mln lat są
        znaczącym wkładem w ogólnoświatowe badania nad prehistorią i dowodem
        na afrykańskie pochodzenie człowieka.





        W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź!


             Afryka to drugi pod względem powierzchni kontynent   1   Znajdź na mapie w atlasie wszystkie wymienione
            na Ziemi. Leży na wszystkich czterech półkulach. Ma    w tekście lekcji formy ukształtowania powierzchni
            słabo rozwiniętą linię brzegową. W ukształtowaniu      Afryki. Oceń, w jaki sposób wpływają one
            powierzchni dominują rozległe wyżyny i kotliny.        na cyrkulację powietrza i wielkość opadów
            Duże łańcuchy górskie występują na południowych        atmosferycznych na tym kontynencie.
            i północnych wybrzeżach.
                                                               2   Odszukaj w internecie i obejrzyj animację lub fi lm
             Na skutek stałej różnicy ciśnienia atmosferycznego    o cyrkulacji pasatowej. Opisz w kilku punktach, jak
            między strefą równikową (strefą niskiego ciśnienia,    ona przebiega.
            niżów barycznych) a strefami zwrotnikowymi (strefami
            wysokiego ciśnienia, wyżów barycznych) powstają    3   Wyszukaj w internecie kilka fotografi i z terenów
            stałe, ciepłe wiatry – pasaty.                         położonych w Afryce między zwrotnikiem Raka
                                                                   a zwrotnikiem Koziorożca. Przeanalizuj, jaki krajobraz
             Na kierunek pasatów wpływa ruch obrotowy Ziemi,       jest na nich przedstawiony. Powiedz, czy łatwo można
            dlatego na półkuli północnej wieją z północnego        zdecydować, gdzie wykonano zdjęcie:
            wschodu, a na południowej – z południowego
            wschodu.                                               z  blisko równika,
                                                                   z  blisko zwrotnika,
             Wśród niestrefowych (astrefowych) czynników           z  w strefi e przejściowej między równikiem
            klimatotwórczych wyraźny wpływ na klimat Afryki           a zwrotnikiem.
            mają:                                                  Uzasadnij odpowiedź.

            z   prądy morskie: ciepłe – powodujące wzrost      4   Narysuj w zeszycie schemat cyrkulacji pasatowej.
                wilgotności powietrza i wzrost sum opadów          Następnie wyjaśnijcie sobie w parach jej przebieg
                atmosferycznych, oraz zimne – wysuszające          oraz wpływ na występowanie i wielkość opadów
                i ochładzające powietrze,                          atmosferycznych w strefach:
            z   wysokość nad poziomem morza – wpływa
                m.in. na spadek temperatury powietrza i wzrost     z  równikowej,
                sum opadów wraz ze wzrostem wysokości nad          z  podrównikowej,
                poziomem morza.                                    z  zwrotnikowej.

                                       68



                                                                                                              02.07.2021   14:49:32
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   68
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   68                                                                  02.07.2021   14:49:32
   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75