Page 104 - historia 6
P. 104
Pokój w Oliwie i skutki wojny
Do połowy 1657 roku armia polska wyzwoliła większość Rzeczy-
pospolitej. Działania wojenne przeniosły się do Danii, którą w wal-
kach ze Szwedami wsparły wojska Czarnieckiego. W 1660 roku
Rzeczpospolita i Szwecja podpisały pokój w Oliwie. Granice obu
państw nie zmieniły się, zatwierdzono natomiast prawa Szwedów
Z Zamku Królewskiego do Inflant. Na mocy pokoju w Oliwie Jan Kazimierz zrzekł się pre-
w Warszawie Szwedzi wywozili tensji do korony szwedzkiej. Zachował jednak tytularną godność
kosztowności, zabytki, rzeźby, króla Szwecji. Władca panował w Rzeczypospolitej jeszcze osiem lat
a nawet zrywane ze ścian (do 1668 roku), po czym abdykował, czyli zrzekł się tronu. Resztę
i podłóg marmury. Część z tych życia spędził we Francji.
zbiorów zatonęła w Wiśle i jest Wojna poważnie osłabiła pozycję Rzeczypospolitej w Europie.
obecnie odzyskiwana. Doprowadziła do uniezależnienia się Prus Książęcych (na mocy trak-
tatów welawsko-bydgoskich) i spowodowała ogromne spustoszenia.
Zniszczono wiele miast i wsi; tysiące ludzi poniosło śmierć. Polska
utraciła dużo cennych zabytków. Szwedzi zrabowali dzieła sztuki,
państwowe archiwa i księgozbiory. Doszczętnie ograbili liczne ko-
ścioły, pałace, dwory i zamki, w tym Zamek Królewski w Warszawie.
Muzeum Stefana
Czarnieckiego w Czarncy
W skrócie
W 1655 roku Szwedzi zaatakowali Polskę. Szybko zajęli zachodnią
część Rzeczypospolitej i podporządkowali sobie Litwę.
Dzięki skutecznej wojnie podjazdowej prowadzonej przez Stefana
Czarnieckiego, niezłomnej postawie króla Jana Kazimierza
i wysiłkowi społeczeństwa Szwedów wyparto z kraju. Wojnę
zakończył pokój w Oliwie w 1660 roku.
Na mocy traktatów welawsko-bydgoskich zawartych
z Brandenburgią Prusy Książęce uniezależniły się od Polski.
Jeśli chcesz dowiedzieć się wię-
Czy już umiesz?
cej o życiu Stefana Czarnieckie-
go, wybierz się do muzeum jego
imienia w Czarncy koło Kielc. 1 Wymień przyczyny szwedzkiego najazdu na Polskę w 1655 roku.
Można tam zobaczyć pamiąt- Czy Szwedzi zrealizowali cele postawione sobie przed wojną?
ki związane z hetmanem oraz 2 Omów przebieg i skutki potopu szwedzkiego.
kopię jego portretu autorstwa 3 Powiedz, czego dotyczył układ w Kiejdanach. Jakie skutki niósł
Brodera Matthisena (oryginał dla Rzeczypospolitej?
jest przechowywany na Zamku 4 Wypisz czynniki, które umożliwiły wypędzenie Szwedów
Królewskim w Warszawie). z Rzeczypospolitej. Podziel je na zewnętrzne i wewnętrzne.
102
0618_881295_historia_kl6.indd 102 18.06.2019 11:07:50
