Page 99 - historia 6

Rozejm w Andruszowie
Wojnę polsko-rosyjską zakończył rozejm w Andruszowie pod-
pisany w 1667 roku. Na jego mocy Rzeczpospolita zrzekła się Zbaraż
na rzecz Rosji lewobrzeżnej części Ukrainy (wraz z Kijowem).
Utraciła też ziemie wschodnie uzyskane po podpisaniu rozejmu
w Dywilinie z 1618 roku, m.in. ziemię smoleńską. W granicach
Rzeczypospolitej pozostawała natomiast prawobrzeżna Ukraina,
w tym Podole. Warunki rozejmu zostały potwierdzone pokojem
wieczystym – zawartym przez wojewodę Krzysztofa Grzymułtow-
skiego w Moskwie w 1686 roku.
Powstanie Chmielnickiego nie przyniosło Ukrainie wolności. Do- W czasie powstania Chmielnic-
prowadziło natomiast do wojny Polski z Rosją i podziału Ukrainy kiego Polacy zasłynęli z obro-
między oba te państwa. Walki toczyły się na terytorium Rzeczypo- ny Zbaraża. Henryk Sienkiewicz
spolitej i poważnie osłabiły nasz kraj. Po okresie wielkich sukcesów opisał to wydarzenie w powie-
w pierwszej połowie XVII wieku Polska okazała się słabszą stroną ści Ogniem i mieczem.
konfliktu ze wschodnim sąsiadem.

W skrócie

Kozacy zaporoscy zamieszkiwali ziemie nad dolnym Dnieprem. Grupę tę tworzyli w większości
prawosławni chłopi zbiegli z Rzeczypospolitej i Rosji. Kozacy rejestrowi podlegali władzy Rzeczypospolitej.
Natomiast ci niewpisani do rejestru byli od niej praktycznie niezależni.
W 1648 roku na Ukrainie wybuchło powstanie Chmielnickiego. Najważniejszym celem powstańców było
oswobodzenie Ukrainy spod władzy Rzeczypospolitej.
W 1654 roku Rosja podporządkowała sobie Ukrainę. Spowodowało to wybuch wojny z Polską.
Zakończył ją rozejm podpisany w Andruszowie w 1667 roku. Na jego mocy oba państwa podzieliły
między siebie terytorium Ukrainy.

Czy już umiesz?

1 Wyjaśnij, kim byli Kozacy. W jaki sposób uformowała się ta grupa ludności? Co ich łączyło?
2 Na czym polegała różnica między Kozakami rejestrowymi a nierejestrowymi?
3 Podaj przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego. Jak się zmieniały oczekiwania powstańców
wobec Rzeczypospolitej w miarę odnoszenia przez nich sukcesów wojennych?
4 Dlaczego powstanie Chmielnickiego zyskało tak duże poparcie ludności ruskiej, a z drugiej strony było
tak bardzo zwalczane przez polskich magnatów?
5 Powiedz, jakie skutki dla Rzeczypospolitej, Rosji i Kozaków miały ugoda perejasławska oraz rozejm
andruszowski.

97

0618_881295_historia_kl6.indd 97 18.06.2019 11:07:43