Page 54 - historia 6
P. 54
2.3 Unia lubelska
wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI
1569 rok – zawarcie unii 1572 rok – śmierć Zygmunta Augusta,
polsko-litewskiej w Lublinie ostatniego króla Polski z dynastii Jagiellonów
Podejmij temat z Przypomnij, w którym roku Polska i Litwa zawarły unię personalną
w Krewie. Jakie były jej warunki?
Ku unii
Od czasów unii w Krewie Polskę i Litwę łączyła unia personalna.
Jej trwałość zapewniała osoba monarchy z dynastii Jagiellonów. Zyg-
munt August, który nie doczekał się syna, miał obawy, że po jego śmier-
ci unia się rozpadnie. Najprawdopodobniej z tych przyczyn zmierzał
do jej umocnienia. Zacieśnienie relacji z Litwą było też ważnym po-
stulatem ruchu egzekucyjnego. Polska szlachta rozumiała je jednak
jako inkorporację Litwy do Polski. Liczyła, że w ten sposób uzyska
prawo do nabywania ziemi w tym kraju, bo dotychczas napotykała
pod tym względem ograniczenia. Wcieleniu Litwy do Polski sprzeci-
Herb Polski i Litwy wiali się natomiast litewscy magnaci. Opowiadali się oni wprawdzie
za utrzymaniem sojuszu z Polską, ale pragnęli zachowania odrębności
swojego państwa. Mieli bowiem na Litwie dużą władzę i obawiali się
utraty własnej pozycji.
Wcielenie Podlasia, Wołynia i Ukrainy do Polski
W 1569 roku Zygmunt August zwołał sejm do Lublina, na którym
polska i litewska szlachta miały uzgodnić kształt przyszłej unii. Roz-
mowy długo nie przynosiły rezultatu. W końcu większość obradu-
jących Litwinów opuściła sejm. Wówczas król inkorporował część
Korona – nazwa używana ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony. Władca mógł tak
dawniej w stosunku uczynić, gdyż ziemie księstwa stanowiły dziedziczną własność Ja-
do Królestwa Polskiego. giellonów i Zygmunt miał prawo rozporządzać nimi wedle uznania.
Na mocy królewskiego dekretu, czyli zarządzenia, rozległe obszary
Podlasia, Wołynia i Ukrainy znalazły się w granicach Królestwa
Polskiego. Taki ruch monarchy zaskoczył Litwinów. Wyrazili jednak
zgodę na zawarcie unii, gdyż obawiali się dalszych decyzji króla.
52
0618_881295_historia_kl6.indd 52 18.06.2019 11:06:20
