Page 150 - historia 7

5.4 Polacy na frontach I wojny światowej

wiek NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XVIII XIX XX XXI

1914 r. – utworzenie 1917 r. – powstanie Komitetu
Legionów Polskich Narodowego Polskiego w Lozannie

Podejmij temat z Do jakich bloków polityczno-wojskowych należały mocarstwa zaborcze tuż
przed wybuchem I wojny światowej?

Spór orientacyjny
W przededniu wybuchu I wojny światowej mocarstwa zaborcze znalazły się
w przeciwnych blokach polityczno-militarnych – trójprzymierzu i trójporozu-
mieniu. Polacy zaczęli więc dyskutować, jak tę sprzyjającą sytuację wykorzy-
stać, by odzyskać niepodległość w momencie wybuchu konfliktu zbrojnego.
Polskie elity polityczne w zasadzie były zgodne, że samodzielne wywalczenie
niepodległości jest niemożliwe. Opowiadały się za współpracą z wybranym
mocarstwem zaborczym. Różnice dotyczyły jedynie wyboru potencjalne-
Orientacja – tu: określone poglądy go sojusznika. Ostatecznie ukształtowały się dwie orientacje: prorosyjska
polityczne. i proaustriacka.

Orientacja proaustriacka Orientacja prorosyjska

Zwolennicy orientacji proaustriackiej Przedstawiciele orientacji prorosyjskiej
za największego wroga Polski uważali uważali, że należy poprzeć Rosję. Zakładali,
Rosję. Byli zdania, że niepodległość że w wojnie zwycięży ententa, a car
należy wywalczyć u boku Austro-Węgier. zjednoczy wszystkie ziemie polskie i nada
Pierwszym krokiem do realizacji tego im rozległą autonomię. Sojusz z Rosją miał
celu miało być zorganizowanie polskich stanowić przeciwwagę dla silnych Niemiec.
Ciekawe!
formacji zbrojnych w zaborze austriackim. Orientację prorosyjską reprezentował
Józef Piłsudski i Roman Dmowski służyli Do zwolenników tej orientacji należał Roman Dmowski i działacze endecji
ojczyźnie, ale inaczej postrzegali polskie Józef Piłsudski i działacze PPS. z Królestwa Polskiego.
interesy. Gdy w 1904 r. wybuchła wojna
rosyjsko-japońska, Piłsudski pospieszył Polskie organizacje wojskowe w Galicji
do Tokio, by uzyskać od japońskiego
rządu wsparcie dla nowego zrywu w Kró- W obliczu wojny polscy politycy rozpoczęli przygotowania do walki zbrojnej
lestwie Polskim. W tym samym czasie o wolność. Swobody w autonomicznej Galicji sprzyjały tworzeniu pierwszych
do Tokio udał się Dmowski. Nie wierzył formacji paramilitarnych w zaborze austriackim. Jedną z nich był założony
on w powodzenie kolejnego powstania. z ramienia socjalistów Związek Walki Czynnej (w skrócie: ZWC). Powstał
W rozmowach z Japończykami udarem- w 1908 r. we Lwowie. Kierował nim Kazimierz Sosnkowski – bliski współ-
nił plany Piłsudskiego. Panowie spotkali
się przypadkiem na ulicy w Tokio. Pomi- pracownik Piłsudskiego. W ZWC istniał podział na sekcje, plutony i kompa-
mo różnic politycznych wspólnie zwie- nie; wprowadzono stopnie wojskowe. Zadaniem organizacji było wyszkolenie
dzili miasto, a potem długo rozmawiali. kadr oficerskich i żołnierzy potrzebnych w przyszłym powstaniu.

148

02.06.2020 10:23:08
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 148 02.06.2020 10:23:08
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 148