Page 153 - historia 7

Formacje polskie u boku ententy

Od chwili wybuchu wojny zwolennicy orientacji proro-
syjskiej – z Romanem Dmowskim na czele – zabiegali
o utworzenie polskich formacji zbrojnych u boku Rosji.
Początkowo władze carskie odnosiły się do tego sceptycz-
nie. W 1914 r. uformowano jedynie stosunkowo nieliczny
Legion Puławski. Ponadto tysiące polskich rekrutów
wcielono do armii carskiej.
Sytuacja zmieniła się w 1917 r. – po obaleniu cara
Mikołaja II. Dzięki staraniom polskich oficerów w Rosji
powołano trzy korpusy polskie. Liczyły one prawie
40 tysięcy żołnierzy. W ich skład weszli Polacy wcieleni Członkowie KNP. Od lewej siedzą: Maurycy Zamoyski, Roman
do armii rosyjskiej, jeńcy wojenni (z armii państw central- Dmowski i Erazm Piltz [czyt. pilc].
nych) oraz uciekinierzy z Królestwa Polskiego.
Armia polska powstała również we Francji. Stało się to możliwe dzięki Dmowskiemu. W czasie wojny wyjechał
on do Europy Zachodniej. Zaangażował się tam w działalność dyplomatyczną na rzecz Polski. W sierpniu 1917 r.
założył w Lozannie Komitet Narodowy Polski (w skrócie: KNP), który z czasem przeniósł się do Paryża.
KNP reprezentował polskie interesy na Zachodzie i zabiegał o wskrzeszenie naszej ojczyzny. Dążył też do tego,
by Polska była postrzegana jako sojusznik ententy w walce z Niemcami. Miało to duże znaczenie w sytuacji, gdy alian-
ci zyskali przewagę w wojnie. Stało się jasne, że w razie zwycięstwa to od nich będzie zależał kształt powojennego
świata i przyszłość naszego państwa. Dzięki zabiegom Dmowskiego ententa uznała KNP za oficjalne polskie przed-
stawicielstwo, a Polskę – za swojego sojusznika.

Z trzech korpusów polskich w Rosji najliczniejszy był Polskie oddziały we Francji formowały się od 1917 r. Do miejsc
I Korpus Polski pod dowództwem gen. Józefa Dowbora- werbunku żołnierzy licznie napływali polscy ochotnicy
-Muśnickiego. Utworzono go latem 1917 r. na Białorusi. z całej Francji, a także z USA i Brazylii. Oddziały te utworzyły
Liczył 29 tysięcy żołnierzy. Korpusy nie odegrały większej samodzielną siłę zbrojną – Armię Polską we Francji, zwaną
roli w wojnie z powodu przejęcia władzy przez bolszewików też błękitną armią (od koloru mundurów). Jej dowódcą
i zawarcia przez nich pokoju brzeskiego z Niemcami. Wiosną był gen. Józef Haller. Armia ta wzięła udział w końcowym
1918 r. rozwiązano I Korpus i III Korpus, a w maju 1918 r. II Korpus etapie wojny. Na początku 1919 r. liczyła około 70 tysięcy
został rozbity w ciężkich walkach z Niemcami pod Kaniowem żołnierzy. Została wówczas sprowadzona do Polski, gdzie
(na Ukrainie). Na zdjęciu: defilada żołnierzy I Korpusu z okazji odegrała istotną rolę w walkach o granice. Na zdjęciu:
święta 3 Maja w Bobrujsku na Białorusi w 1918 r. objęcie dowództwa nad błękitną armią przez gen. Hallera.

151

02.06.2020 10:23:12
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 151
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 151 02.06.2020 10:23:12