Page 210 - historia 7

Pierwsi prezydenci Rzeczypospolitej

W listopadzie 1922 r. odbyły się wybory do sejmu i senatu. Tym razem zorganizowano je na całym terytorium Rze-
czypospolitej. Najwięcej posłów w nowo powstałym parlamencie miały ugrupowania prawicowe – endecja i chadecja.
Znaczną siłę stanowili jednak również ludowcy, socjaliści i przedstawiciele mniejszości narodowych.
W grudniu tego samego roku Zgromadzenie Narodowe dokonało wyboru prezydenta II Rzeczypospolitej. Pierw-
szym został Gabriel Narutowicz, inżynier i wybitny specjalista w dziedzinie budowy elektrowni wodnych. Swój
urząd pełnił zaledwie kilka dni (od 11 do 16 grudnia 1922 r.), ponieważ zginął w zamachu. Po jego śmierci prezyden-
tem został Stanisław Wojciechowski – członek PPS i zasłużony działacz spółdzielczy.

Spotkanie Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z nowo Stanisław Wojciechowski – drugi prezydent Rzeczypospolitej.
wybranym prezydentem Gabrielem Narutowiczem Swój urząd sprawował przez cztery lata (do 1926 r.).

Więcej na temat

Śmierć prezydenta

Wybór na prezydenta Gabriela Narutowicza – kandydata lewicy i mniejszości narodowych – spotkał się z ostrym
sprzeciwem ze strony prawicy. Politycy endecji i chadecji rozpętali przeciwko niemu kampanię oszczerstw.
Ukazywali go jako człowieka, który będzie służył interesom innych nacji. W ówczesnej sytuacji, gdy w kraju docho-
dziło do licznych napięć między Polakami a przedstawicielami mniejszości narodowych, argumenty te trafiały
na podatny grunt. Zwolennicy endecji usiłowali przeszkodzić w uroczystości zaprzysiężenia prezydenta. Doszło
do walk między zwolennikami kandydata a narodowcami. Pomimo protestów Narutowicz został zaprzysiężony,
a Piłsudski złożył na jego ręce urząd Naczelnika Państwa. Jednak 16 grudnia 1922 r. prezydent został zastrzelony
w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie przez malarza Eligiusza Niewiadomskiego, zwo-
lennika endecji. Agresywne ataki na Narutowicza, a potem jego zabójstwo dowiodły niedojrzałości polskich
elit politycznych. Zamach na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej stał się kanwą filmu Śmierć prezydenta
z 1977 r. w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

z Demokrację powinno cechować poszanowanie cudzych poglądów politycznych i dążenie do kompromisu dla dobra
narodu. Jak w tym kontekście oceniasz postawy polskich polityków z grudnia 1922 r.?

208

02.06.2020 10:24:24
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 208 02.06.2020 10:24:24
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 208