Page 55 - historia 7

Emigracyjne spory

Na emigracji kwitło polskie życie polityczne. Działacze zastanawiali się, co zrobić, aby Polska odzyskała niepodległość.
W którym z mocarstw najlepiej szukać sojusznika? Czy i jak rozwiązać kwestię uwłaszczenia chłopów, by poparli
sprawę niepodległości? Jak pogodzić uwłaszczenie z interesami ziemiaństwa, które obawiało się uszczuplenia swojej
własności na rzecz włościan? W rezultacie ukształtowało się kilka ugrupowań emigracyjnych. Na prawym, konserwa-
tywnym skrzydle uformował się obóz pod wodzą Adama Jerzego Czartoryskiego – Hotel Lambert [czyt. lamber],
nazywany tak od paryskiej siedziby księcia. Skupiał on zwolenników monarchii i umiarkowanych reform społecznych.
Lewicę reprezentowało między innymi Towarzystwo Demokratyczne Polskie (w skrócie: TDP). Jego członko-
wie uważali, że w kraju należy przeprowadzić głębokie reformy demokratyczne. Największą rolę w organizacji odgry-
wali Tadeusz Krępowiecki, Wiktor Heltman i Ludwik Mierosławski. Hotel Lambert i TDP należały do największych
ugrupowań emigracyjnych.

Hotel Towarzystwo
Lambert Demokratyczne
książę
Adam Jerzy Polskie Ludwik
Czartoryski Mierosławski

W jaki sposób odzyskać niepodległość?
Hotel Lambert opowiadał się za wybuchem powsta- Członkowie TDP dążyli do rozniecenia powstania
nia kierowanego przez szlachtę. Miało się ono rozpo- z udziałem szerokich mas polskiego społeczeństwa:
cząć tylko w sprzyjającej sytuacji międzynarodowej. chłopów, mieszczan, Żydów, szlachty. Miało ono wybuch-
Zdecydowanie sprzeciwiano się łączeniu walki o nie- nąć w trzech zaborach. Aby uzyskać jak największe po-
podległość z hasłami reform społecznych. Obawiano parcie mieszkańców wsi i miast dla idei niepodległości
się bowiem, że powstanie przerodzi się w rewolucję, Polski, TDP wysuwało hasła reform społecznych, m.in.
a wówczas szlachta go nie poprze. natychmiastowego uwłaszczenia chłopów.

Kto będzie najlepszym sojusznikiem sprawy polskiej?

Czartoryski i jego zwolennicy uważali, że powstanie TDP liczyło na to, że ludowe powstanie w Polsce uzy-
ma sens tylko przy wsparciu jednego z mocarstw, ska poparcie innych społeczeństw europejskich. Jego
np. Austrii. Wysłannicy Hotelu Lambert zabiega- przedstawiciele nawiązywali zatem kontakty z tajnymi
li zatem o poparcie sprawy polskiej na dworach organizacjami w innych krajach Europy i opracowywali
królewskich i w rządowych gabinetach. plan wspólnej walki.

Jaki ustrój ma mieć odrodzona Polska?
Działacze Hotelu Lambert widzieli odrodzoną Polskę Stronnicy TDP pragnęli Polski demokratycznej, w której
jako monarchię z silną władzą królewską. Podstawą obowiązują zasady sprawiedliwości społecznej. Nie-
ustroju miała być Konstytucja 3 maja, oddająca ster podległe państwo miało być republiką z takimi samymi
rządów w ręce szlachty i mieszczaństwa. Opowiadano prawami dla wszystkich. Postulowano natychmiastowe
się za stopniowym uwłaszczeniem chłopów. przeprowadzenie demokratycznych reform.

z Wymień różnice między programem Hotelu Lambert a programem TDP. Czy dostrzegasz też jakieś podobieństwa?

53

02.06.2020 10:20:55
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 53 02.06.2020 10:20:55
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 53