Page 84 - historia 7

Skutki kolonializmu

Kolonializm umocnił dominację Europy w świecie. Na zajętych obszarach
na wzór europejski organizowano państwa, systemy gospodarcze, szkolnic-
two, armie. Upowszechniano europejskie języki i kulturę oraz religię chrze-
ścijańską, nie licząc się z lokalnymi wierzeniami i tradycjami. Europejczycy
przenieśli do kolonii zdobycze cywilizacji. Budowali koleje i drogi. Ich celem
nie było polepszenie warunków życia miejscowej ludności, lecz usprawnienie
zarządzania koloniami i eksploatacja ich bogactw. Niemniej jednak rodzimi
mieszkańcy korzystali z tych zdobyczy.
Kolonizatorzy traktowali podporządkowane sobie ziemie jako źródło zy-
sku. Nie brali pod uwagę potrzeb i praw miejscowej ludności. Dla przykładu,
w Indiach Brytyjczycy zniszczyli hinduskie rzemiosło. Nałożyli wysokie po-

Przykładem wyniszczającej datki na lokalnych wytwórców i zakazali eksportu ich towarów. Sami zaś za-
polityki względem kolonii jest lali rynek tanimi fabrycznymi wyrobami niskiej jakości.
postępowanie Belgów w Kongo. Ekspansja mocarstw często prowadziła do walk z miejscową ludnością.
Biali osadnicy wyzyskiwali
miejscową ludność na plantacjach Do najbardziej krwawych konfliktów kolonialnych należały wojny burskie
i krwawo tłumili wszelkie bunty. w Afryce. Wielka Brytania toczyła je z Burami w latach 1880–1881 oraz
Zaniżone szacunki mówią 1899–1902. Zakończyły się one podbojem republik burskich przez Brytyj-
nawet o pięciu milionach ofiar. czyków. Do konfliktów kolonialnych dochodziło też między samymi mocar-
Na zdjęciu: kongijskie dzieci, którym
obcięto dłonie za niezebranie stwami, choć na ogół starały się one rozwiązywać spory w pokojowy sposób
wystarczającej ilości kauczuku. i dzielić strefami wpływów.
Kolonializm skutkował niekiedy wyniszczeniem rdzennej ludności
Burowie – potomkowie holenderskich
osadników. W XVII w. założyli – zwłaszcza w tych rejonach, gdzie biali osadnicy zetknęli się z prymitywny-
kolonię w południowej Afryce – mi ludami bez tradycji państwowych. Aborygenów w Australii i Maorysów
Kraj Przylądkowy. w Nowej Zelandii spotkał podobny los jak Indian w Ameryce.

W skrócie

W XIX w. kolonie obejmowały Azję Południowo-Wschodnią, Afrykę, Kanadę, niewielką część Ameryki Południowej,
Australię i Nową Zelandię.

Przyczyny kolonializmu: poszukiwanie terenów osadniczych, rynków zbytu i surowców, względy wojskowe i polityczne.
Skutki ekspansji: europeizacja kolonii, wyzysk gospodarczy, wojny, wyniszczanie rdzennej ludności.

Czy już umiesz?

1 Omów przyczyny i następstwa ekspansji kolonialnej. Wypisz je w tabeli.
2 Jakie korzyści przyniosła mieszkańcom Indii polityka Brytyjczyków, a jakie straty? Które przeważały?

3 Przedstaw jeden z wymienionych w podręczniku konfliktów kolonialnych. Podaj jego przyczyny i skutki.
4 Czy kolonializm był, twoim zdaniem, zjawiskiem pozytywnym czy negatywnym? Spójrz z punktu widzenia mocarstw
i terytoriów zależnych.

82

02.06.2020 10:21:34
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 82 02.06.2020 10:21:34
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 82