Page 87 - historia 7

Socjaldemokracja, komunizm, anarchizm

Na przełomie wieków XIX i XX socjalizm dzielił się na kilka nurtów lewicy. Lewica – ogół ideologii podnoszących
Do najważniejszych należały socjaldemokracja i komunizm. Głównym ide- kwestie sprawiedliwości i równości
ologiem socjaldemokracji był Edward Bernstein [czyt. bernsztajn]. społecznej, odnoszących się krytycznie
Jego zwolennicy odeszli od głoszonej przez Marksa koncepcji obalenia ka- do monarchii, tradycji, religii i Kościoła.
pitalizmu na drodze międzynarodowej rewolucji. Opowiadali się za posza- Żądania lewicowych działaczy to:
demokratyzacja społeczeństw,
nowaniem własności prywatnej i reformą ustroju kapitalistycznego. Według równouprawnienie kobiet, laicyzacja
socjalistów państwo miało chronić ludzi pracy przed wyzyskiem, wspierać państwa, opieka socjalna i bezpłatna
ubogich i zapewniać wszystkim równy dostęp do edukacji czy opieki zdro- edukacja dla wszystkich.
wotnej. Socjaldemokraci pragnęli zrealizować te zamierzenia pokojowymi
metodami parlamentarnymi. Dlatego tworzyli w swoich państwach partie
polityczne. Do największych w Europie należała Socjaldemokratyczna Partia
Niemiec (w skrócie: SPD). Znacznie bardziej radykalni w swoich poglądach
byli komuniści, którzy pozostali wierni ideom Marksa. Dążyli do zniszcze-
nia kapitalizmu i całkowitego upaństwowienia gospodarki.
Innym nurtem lewicy był anarchizm. Jego przedstawiciele wzywali
do wywołania rewolucji, która miała doprowadzić do zlikwidowania państw
jako instytucji. Jedyną akceptowalną formą organizacji społecznej były Jednym z najważniejszych
dla nich niewielkie komuny, które miały sobie wzajemnie pomagać. Część postulatów socjalistycznych
anarchistów jako formę walki wybierała terror. Ofiarami organizowanych w końcu XIX w. było wprowadzenie
przez nich zamachów często padali ludzie władzy. Z tego powodu członków ośmiogodzinnego dnia pracy.
Na zdjęciu: strajk we Francji
ruchu anarchistycznego zaczęto uważać za terrorystów. Było to przekonanie w 1906 r., podczas którego
niesłuszne. Terroryzm – działalność zagrażająca sprawnemu funkcjonowaniu na kamienicy wywieszono
państw i bezpieczeństwu obywateli – mógł mieć różne podłoża. transparent z tym żądaniem

Więcej na temat

I i II Międzynarodówka

W celu połączenia wysiłków w walce o poprawę sytuacji robotników
działacze socjalistyczni z różnych państw założyli w 1864 r. w Londynie
I Międzynarodówkę. Ta organizacja robotnicza powstała z inicjatywy Karola
Marksa. Jej członkowie spotykali się na kongresach organizowanych w róż-
nych miastach. Wspierali strajki i akcje polityczne socjalistów, np. kampanie
wyborcze. W 1876 r. I Międzynarodówka została rozwiązana. Nie doprowadziła
do trwałego scalenia całego ruchu robotniczego. Tego celu nie osiągnęła rów-
nież II Międzynarodówka, którą stworzono w 1889 r. (funkcjonowała do 1923 r.).
Jednak jako pierwsza wysunęła postulat ośmiogodzinnego dnia pracy (osiem
godzin pracy, osiem godzin odpoczynku, osiem godzin snu). Opowiadała się
również za zakazem pracy dzieci, wprowadzeniem powszechnej oświaty
i ustawodawstwa socjalnego.
Plakat z okazji kongresu
z Wyjaśnij, w jakim celu założono I Międzynarodówkę. II Międzynarodówki

85

02.06.2020 10:21:41
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 85
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 85 02.06.2020 10:21:41