Page 86 - historia 7
P. 86
Partia polityczna – organizacja W demokratyzujących się państwach wzrastała polityczna i społeczna ak-
społeczna mająca własny program tywność obywateli. Ludzie zakładali rozmaite organizacje, kluby, fundacje czy
polityczny; jej celem jest zdobycie, związki zawodowe. Rozwijały się partie polityczne, które reprezentowały in-
a następnie utrzymanie władzy.
teresy poszczególnych grup. Dzięki wprowadzeniu wolności prasy powstawały
nowe czasopisma. W następstwie tych zmian uformowało się społeczeństwo
obywatelskie – odpowiedzialne za państwo i identyfikujące się z nim. Minę-
ły czasy, kiedy państwo było własnością króla i grup uprzywilejowanych. Teraz
stało się ono wspólnym dobrem wszystkich mieszkańców.
Rządzone przez obywateli państwo, bardziej niż kiedykolwiek w historii,
zaczęło dbać o interesy wszystkich mieszkańców, a szczególnie grup naj-
słabszych. Przejawem tego było ustawodawstwo socjalne. Coraz więcej
rządów wprowadzało powszechną i bezpłatną edukację. Bardziej dbano
o porządek i bezpieczeństwo publiczne. Zmiany te najszybciej zachodziły
w krajach zachodniej Europy.
Sytuacja robotników
Wiec polityczny w Anglii w 1908 r. – W drugiej połowie XIX w. zaczęły się poprawiać warunki pracy i życia ro-
przejaw angażowania się obywateli botników. W najbardziej uprzemysłowionych państwach nastąpił znaczny
w życie polityczne wzrost płac, np. w Wielkiej Brytanii i Francji o ponad połowę. Stopniowo
wdrożono też prawa chroniące ludzi przed wyzyskiem. Te pozytywne zmiany
były skutkiem działalności związków zawodowych i partii politycznych, które
skutecznie wpływały na ustawodawstwo. Pod koniec lat 80. XIX w. najszersze
prawa socjalne zapewniały Niemcy. Władze ustaliły tam wymiar czasu pracy
na 9 do 11 godzin dziennie. Wprowadziły ubezpieczenia chorobowe i wy-
padkowe oraz rozbudowały system opieki społecznej. W Niemczech i innych
krajach zabroniono również zatrudniania dzieci do lat 13. Kobiety i mło-
dzież zostali objęci specjalną ochroną. Pozytywne zmiany nie dotyczyły jed-
nak w takim samym stopniu wszystkich robotników, nawet w najbogatszych
państwach. Nadal dochodziło więc do strajków.
Do historii przeszła demonstracja
robotnicza w Chicago [czyt. szikago],
którą zorganizowano na początku
maja 1886 r. Jeden z uczestników
rzucił bombę w stronę policji,
wskutek czego zginęło wiele
osób. Kilku robotników skazano
za to na karę śmierci. W celu
upamiętnienia tych wydarzeń
II Międzynarodówka (zob.
na s. 85) ustanowiła dzień 1 maja
Świętem Pracy.
84
02.06.2020 10:21:40
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 84
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 84 02.06.2020 10:21:40
