Page 89 - historia 7

Nacjonalizm

Przemiany demokratyczne, likwidacja przywilejów szlacheckich i poddań-
stwa osobistego chłopów sprawiły, że ludzie stali się równi wobec prawa. Po-
działy stanowe odchodziły w przeszłość, upowszechniała się idea wspólnoty
narodowej. Ludzie o tym samym pochodzeniu etnicznym, języku, wspólnej
tradycji, kulturze i historii mieli coraz silniejsze poczucie łączącej ich więzi.
W ten sposób kształtowały się nowoczesne narody (nacje).
Wraz z upowszechnieniem idei wspólnoty narodowej uformowała się
jedna z najważniejszych ideologii XIX w. – nacjonalizm (łac. natio – na-
ród). Nacjonaliści za największą wartość uważali naród. Wszyscy jego człon-
kowie – niezależnie od zajmowanej pozycji społecznej, wielkości majątku
czy zawodu – powinni ich zdaniem wykazywać się lojalnością wobec swojej
nacji i w pierwszej kolejności służyć jej interesom. Była z tym związana za-
sada solidarności narodowej. Zgodnie z nią wszystkie grupy społeczne
tworzące naród powinny współpracować ze sobą dla dobra wspólnoty. Opo- Na przełomie wieków XIX i XX
wiadając się za tą zasadą zwolennicy nacjonalizmu kategorycznie odrzucili nasilił się antysemityzm, czyli
postawa wrogości wobec
jeden z najważniejszych postulatów komunistycznych – międzynarodową Żydów. Wynikał on z różnego
solidarność robotników w walce z kapitalistami. rodzaju uprzedzeń, a nierzadko
Nacjonaliści przekonywali, że ich wspólnota narodowa powinna dążyć był podsycany przez władze lub
do posiadania własnego państwa lub bronić jego suwerenności. Uważali, partie nacjonalistyczne. Na zdjęciu:
francuski plakat wyborczy z 1889 r.
że tylko w warunkach niepodległości możliwy jest jej swobodny rozwój spo- Ukazano na nim polityka
łeczny, kulturalny i gospodarczy. Domagali się, aby władze państwa dbały o in- nad rozbitym Talmudem – ważną
teresy narodu (a nie na przykład dynastii). Skrajni nacjonaliści – szowiniści księgą judaizmu. Jeden z napisów
– manifestowali wrogość wobec innych nacji oraz dążyli do ich osłabienia lub brzmi: Judaizm – oto nasz wróg!
zniszczenia, jeśli wymagał tego interes własnej wspólnoty. Wrogość tę łączyli
z przeświadczeniem o wyższości własnego narodu nad innymi. Przekonanie Szowinizm – bezkrytyczny stosunek
to często wywodzili z innej ideologii – rasizmu. do własnego narodu oraz pogarda
Z czasem nacjonalizm zyskał na popularności i stał się podstawą funk- i nienawiść do innych nacji.
cjonowania nowoczesnych państw. Wraz z jego upowszechnieniem wzrosła Rasizm – teoria o wyższości jednej
rywalizacja między narodami o wpływy, dominację w świecie i terytoria. rasy nad innymi.

Więcej na temat

Syjonizm

Pod koniec XIX w. zaczęła się kształtować tożsamość narodowa Żydów. Teodor Herzl [czyt. hercl], węgierski publicy-
sta i pisarz żydowskiego pochodzenia, zapoczątkował ruch zwany syjonizmem. Celem syjonistów było stworzenie
przez Żydów – żyjących dotąd w diasporze (rozproszeniu) – własnego państwa. Miało ono powstać na terenie
Palestyny, skąd historycznie się wywodzą. Zdaniem Herzla jego posiadanie było warunkiem koniecznym do odro-
dzenia narodu żydowskiego. Od końca XIX w. idea syjonizmu zyskiwała coraz większą popularność.
z Ustal, czy i kiedy idea powstania niepodległego państwa żydowskiego w Palestynie – głoszona przez syjonistów –
została zrealizowana. Skorzystaj z encyklopedii lub poszukaj informacji w internecie.

87

02.06.2020 10:21:42
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 87 02.06.2020 10:21:42
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 87