Page 88 - historia 7

Kościół wobec kwestii robotniczej

Oprócz komunistów i socjaldemokratów walkę o prawa robotników wspie-
rały również Kościoły protestanckie oraz Kościół katolicki. Duchowni orga-
nizowali pomoc materialną dla robotników. Pomagali bezrobotnym znaleźć
pracę. Walczyli o poprawę sytuacji materialnej tej grupy.
Encyklika – pismo papieża W 1891 r. papież Leon XIII wydał encyklikę Rerum novarum. Opowie-
adresowane do biskupów i wiernych, dział się w niej za prawem robotników do pracy w godziwych warunkach,
poruszające problemy wiary lub ważne szacunku i sprawiedliwego dostępu do wytworzonych dóbr. Akceptował po-
kwestie społeczne. kojowe metody walki o prawa pracownicze, w tym strajk, który w wielu kra-

jach wciąż jeszcze był zakazany. Jednocześnie papież sprzeciwiał się metodom
polegającym na stosowaniu przemocy. Postulował też poszanowanie własno-
ści prywatnej i dlatego potępił marksistowską koncepcję rewolucji socjali-
stycznej. Papieska encyklika stała się fundamentem nauki społecznej Kościoła
Prawica – ogół ideologii, które
podkreślają wagę tradycyjnych i nowego ruchu społeczno-politycznego – chrześcijańskiej demokracji
wartości, takich jak: ojczyzna, własność (chadecji). Jego przedstawiciele, razem z monarchistami, konserwatystami
prywatna, rodzina, religia i Kościół. i nacjonalistami oraz niektórymi liberałami, reprezentowali prawicę.

Fragment encykliki Rerum novarum
Socjaliści, wznieciwszy zazdrość (ubogich do bogatych) mniemają, że dla usu-
nięcia przepaści między nimi znieść trzeba prywatną własność, a zastąpić ją
1 Zestrajać się – dostosować się wspólnym wszystkim posiadaniem dóbr materialnych […]. Przez tę przemia-
do siebie. nę posiadania prywatnego na wspólne zapewniającą, jak sądzą, równy podział
rzeczy i korzyści, spodziewają się socjaliści uleczyć obecne zło. To jednak nie
rozwiąże trudności, a samej klasie robotników przyniesie w rezultacie szkodę.
Jest ponadto ten pogląd niesprawiedliwym; zadaje bowiem gwałt prawnym wła-
ścicielom, psuje ustrój państwa i do głębi wzburza społeczeństwo. […]
Jest zasadniczym błędem w sprawie, o której mówimy, ulegać poglądowi,
że dwie klasy są sobie z natury swojej przeciwne, jak gdyby już sama natura
uzbroiła bogatych i proletariat do walki ostatecznej z sobą. Sprzeciwia się to tak
dalece rozumowi i rzeczywistości, że prawdą jest wprost przeciwne twierdzenie;
jak bowiem poszczególne członki w ciele ludzkim zestrajają się mimo swej róż-
1
norodności między sobą, tworząc w ten sposób harmonijny zespół, tak również
w społeczeństwie ludzkim dwie te klasy przez naturę skazane są na to, by się
z sobą łączyły w zgodzie i by sobie odpowiadały w równowadze. Jedna drugiej
bezwzględnie potrzebuje i ani kapitał bez pracy, ani bez kapitału praca istnieć
nie może.

Źródło: Leon XIII, Encyklika o kwestii robotniczej Rerum novarum, „Znak” 1982, nr 32
Leon XIII (lata pontyfikatu: 1 Powiedz, jakie stanowisko zajął papież wobec rewolucji socjalistycznej.
1878–1903) był pierwszym
papieżem, który pisał na temat 2 Jak, zdaniem papieża, powinny się układać relacje między kapitalistami
spraw społecznych. a ludźmi pracy? Jakie w tej kwestii było stanowisko Marksa?

86

02.06.2020 10:21:42
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 86 02.06.2020 10:21:42
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 86