Page 156 - historia 8

Wyklęci niezłomni

Liczebność oddziałów partyzanckich i organizacji konspiracyjnych syste-
matycznie się zmniejszała. Przyczyniło się do tego ogłoszenie przez władze
amnestii 22 lutego 1947 r. Równocześnie trwały akcje UB i KBW przeciw
partyzantom. Do końca lat 40. XX w. stłumiono największe ogniska oporu.
Żołnierze podziemia przez lata byli ofiarami propagandy komunistycz-
nej. Oskarżano ich o bandytyzm i kolaborację z Niemcami. Odmówiono im
Skutkiem amnestii z 1947 r. było miejsca w społeczeństwie. Dlatego ostatnich bojowników o niepodległość na-
zwolnienie 25 tysięcy więźniów. zywa się żołnierzami wyklętymi lub niezłomnymi – gdyż nie ugięli się
Ujawniło się około 55 tysięcy ludzi. przed reżimem. Fakt, iż komuniści skazali ich na potępienie, był krzywdzący.
Władze zapewniały, że nie będą
prześladowały ujawniających się Jednak nie wszyscy partyzanci byli ludźmi bez skazy. Choć kierowali swoje
żołnierzy, lecz złamały obietnicę. działania głównie przeciwko bezpiece i NKWD, w historii podziemia zdarzały
U góry: weryfikacja „leśnych”. się akcje niechlubne. Na obszarach, na których toczyły się konflikty narodo-
wościowe, niektórzy dowódcy podziemia oraz ich podkomendni dopuścili się
Ciekawe!
zbrodni na litewskiej, białoruskiej i ukraińskiej ludności cywilnej – często w od-
Józef Franczak „Lalek” był najdłużej ukry- wecie za akty terroru wobec Polaków. Swoją działalność kierowali też przeciw-
wającym się żołnierzem. Zginął w obła-
wie 18 lat po wojnie, w 1963 r. ko członkom komunistycznego aparatu władzy. Czasem żołnierzom wyklętym
niesłusznie przypisywano zbrodnie, których dopuszczali się komuniści.
Wielu partyzantów miało wspaniałe życiorysy. Wychowani w tradycji II RP
poświęcili się dla ojczyzny. Niektórzy brali udział w wojnie obronnej 1939 r.
Więzienie mokotowskie Potem niezłomnie walczyli z okupantem niemieckim i Sowietami. Po 1945 r.
znaleźli się w tragicznej sytuacji. Opuszczenie lasu oznaczało represje ze stro-
ny władz. Dalsza walka nie miała sensu. W ówczesnej sytuacji bez wsparcia
z zewnątrz nie mieli szans na zwycięstwo.

W skrócie

Miejscem kaźni wielu żołnierzy wyklętych
był areszt śledczy przy ulicy Rakowieckiej 1946 r. – referendum ludowe. Sfałszowanie wyników przez komunistów.
na Mokotowie w Warszawie. Więźnio- Polityka władz wobec opozycji: morderstwa, aresztowania, szykany.
wie byli w nim poddawani brutalnym
przesłuchaniom i torturom przez funkcjo- 19 stycznia 1947 r. – sfałszowane wybory do Sejmu Ustawodawczego.
nariuszy komunistycznych. Na jego tere- Zwycięstwo komunistów. Legitymizacja komunistycznej władzy.
nie wykonywano też egzekucje. Wiele Żołnierze wyklęci – ostatni bojownicy o wolną i suwerenną Polskę.
ofiar pogrzebano w anonimowej mogi-
le na tak zwanej Łączce na Cmentarzu
Wojskowym na Powązkach. W areszcie Czy już umiesz?
przy Rakowieckiej straceni zostali mię-
dzy innymi: Łukasz Ciepliński, Witold 1 Omów okoliczności zorganizowania referendum ludowego.
Pilecki, Emil Fieldorf „Nil” i Zygmunt
Szendzielarz „Łupaszka”. W 2016 r. ogło- 2 Jakie metody stosowali komuniści, by utrzymać się u władzy? Oceń je.
szono, że w tym miejscu powstanie Mu- 3 Czy rządy komunistów były nową okupacją Polski? Uzasadnij odpowiedź.
zeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów
Politycznych PRL. 4 Wyjaśnij, kim byli żołnierze wyklęci. Wymień cele, o które walczyli.

154