Page 157 - historia 8

4.3 Stalinowska Polska

NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XX XXI
wieki
1948 r. – utworzenie Polskiej 22 lipca 1952 r. – uchwalenie konstytucji PRL;
Zjednoczonej Partii Robotniczej powstanie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Podejmij temat z Czy komuniści zdobyli władzę w Polsce legalnymi metodami?
Zajmij stanowisko w tej sprawie i je uzasadnij.

Utworzenie PZPR Ciekawe!
Po wyborach do Sejmu Ustawodawczego Tymczasowy Rząd Jedności Naro- Aby stworzyć pozory demokracji, komu-
dowej zakończył działalność. Komuniści obsadzili najważniejsze urzędy i in- niści doprowadzili do utworzenia partii
satelickich. Ruch ludowy reprezentowa-
stytucje państwowe – sejm, rząd i sądy. W lutym 1947 r. prezydentem kraju ło Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
został Bolesław Bierut, zaś premierem – działacz PPS Józef Cyrankiewicz. (ZSL), natomiast środowisko inteligenc-
W 1948 r. z połączenia PPR i PPS powstała nowa siła polityczna – Polska kie – Stronnictwo Demokratyczne (SD).
Zjednoczona Partia Robotnicza (w skrócie: PZPR). Zorganizowano Obie partie realizowały program spo-
ją na wzór sowiecki i silnie scentralizowano. Na jej czele stał I sekretarz łeczno-polityczny PZPR.
Komitetu Centralnego (KC). Sprawował on niemalże dyktatorską władzę.
Wspomagała go w tym grupa najbliższych współpracowników tworzących
Biuro Polityczne KC. Partyjnej centrali w Warszawie podlegały, ściśle podpo-
rządkowane, komitety regionalne.

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
W 1952 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił konstytucję. Ustanowiła ona nową Ciekawe!
nazwę państwa: Polska Rzeczpospolita Ludowa (w skrócie: PRL),
i wprowadziła stalinowski model rządów. Zlikwidowano urząd prezydenta.
Nominalnie najwyższym organem władzy państwowej był sejm – wybiera-
ny na czteroletnią kadencję w wyborach powszechnych. Sprawował funkcje
prawodawcze i kontrolne. Powoływał i odwoływał rząd. Uprawnienia głowy
państwa przejęła Rada Państwa. Nadzorowała sądownictwo, prokuraturę
i rady narodowe, czyli terenowe organy władzy. Miała prawo wydawania
dekretów z mocą ustaw pomiędzy sesjami sejmu.
Co charakterystyczne, w ustroju demokracji ludowej sejm i Rada Państwa Konstytucja PRL, nazywana przez pro-
miały charakter fasadowy. Oznacza to, że ich wpływ na władzę był znikomy. pagandę „wielką kartą osiągnięć naro-
Niepodzielne rządy sprawował Bolesław Bierut jako I sekretarz KC PZPR. du”, została opracowana na podstawie
On i ścisłe kierownictwo partii decydowali o polityce państwa i obsadzie kie- konstytucji ZSRS z 1936 r. Kilkadziesiąt
poprawek w projekcie ustawy zasadni-
rowniczych stanowisk wszystkich instytucji i organizacji. Wybory do sejmu czej naniósł Józef Stalin. Na zdjęciu: frag-
i rad narodowych nie miały nic wspólnego z demokracją. Mogli w nich bo- ment projektu konstytucji PRL z naniesio-
wiem kandydować wyłącznie ludzie, którzy uzyskali akceptację partii. nymi odręcznie poprawkami dyktatora.

155