Page 158 - historia 8

Apogeum terroru

W czasie rządów Bolesława Bieruta w Polsce panował stalinowski terror.
Jego apogeum przypadło na lata 1950–1953. Ubecy prześladowali i więzili
ludzi podejrzewanych o wrogi stosunek do władz. Kontrolowali społeczeń-
stwo za pomocą rozbudowanej sieci tajnych agentów. Mnożyły się brutalne
śledztwa i pozorowane procesy. Sądy skazywały ludzi na podstawie spreparo-
wanych dowodów lub zeznań wymuszonych torturami przez ubeków.
W procesach pokazowych wyrok Pomimo iż konstytucja PRL gwarantowała liczne prawa obywatel-
był z góry przesądzony. Starano się skie, w totalitarnym państwie Bieruta swobodne wyrażanie poglądów było
za wszelką cenę udowodnić winę
oskarżonych, którzy nie mogli się niemożliwe. Nie mogły istnieć niezależne od PZPR organizacje (wyjątek
skutecznie bronić. Jeden z takich stanowił Kościół). Funkcjonowała cenzura. Życie społeczne zdominowała
procesów toczył się w sprawie nachalna propaganda. W szczególności położono nacisk na komunistycz-
Witolda Pileckiego.
ną indoktrynację młodzieży. Program nauczania w szkołach był pełen
treści ideologicznych. Dzieci poznawały świat przez pryzmat „walki klaso-
wej”, nienawiści do „wrogów ludu” i „zachodnich imperialistów”. Musiały
wychwalać komunizm i Stalina. Narzędziem indoktrynacji były partyjne or-
ganizacje, m.in. Związek Młodzieży Polskiej (w skrócie: ZMP).
W czasach stalinowskiego terroru tysiące ludzi trafiło do więzień lub stra-
ciło życie. Wielu osobom, które odmówiły poparcia dla reżimu, zniszczono
Ciekawe!
karierę lub odmówiono prawa do wykonywania zawodu. Dotyczyło to mię-
O metodach śledczych stosowanych
przez UB opowiada głośny film Ryszar- dzy innymi naukowców i artystów. Ofiarą terroru mógł paść każdy. Niekiedy
da Bugajskiego Przesłuchanie z 1982 r., wystarczał donos lub powrót z zagranicy. Komuniści zastraszyli Polaków i zła-
z Krystyną Jandą w roli głównej. mali w nich ducha oporu. Społeczeństwo pogrążało się w marazmie, bez na-
dziei na poprawę sytuacji.

Ważnym elementem propagandy był kult jednostki. Propaganda przekonywała o sukcesach gospodarczych PRL,
W urzędach, biurach, szkołach i wszelkich instytucjach wyższości socjalizmu nad kapitalizmem i przyjaźni polsko-
umieszczano portrety Józefa Stalina i Bolesława Bieruta. -sowieckiej (zob. plakat). Ponadto umacniała negatywny
Organizowano akademie i pisano wiersze na ich cześć wizerunek Zachodu. Polakom wmawiano, że w krajach
oraz publikowano pochwalne artykuły. Na zdjęciu: pochód kapitalistycznych panuje bieda. Bardzo trudno było
pierwszomajowy w Warszawie w 1952 r. Jego uczestnicy zweryfikować te informacje, gdyż wyjazdy za granicę stały się
niosą wielkie podobizny przywódców Polski i ZSRS. właściwie niemożliwe.

156