Page 166 - historia 8

Październikowe echa poznańskiego Czerwca

Wiec – tu: masowe publiczne W całej Polsce solidaryzowano się z ofiarami zajść w Poznaniu. Jednocześnie
zgromadzenie zorganizowane w celu nasilał się opór przeciwko władzy. Podczas manifestacji i wieców robotnicy,
omówienia aktualnych wydarzeń intelektualiści i studenci otwarcie żądali poprawy sytuacji materialnej, demo-
lub zamanifestowania postawy kratyzacji i zniesienia cenzury.
wobec nich.
Komuniści coraz bardziej obawiali się utraty kontroli nad wypadkami
w kraju. Gorączkowo poszukiwali rozwiązania, by pozyskać poparcie spo-
łeczne. Ostatecznie zdecydowali się dokonać zmian na szczytach władz.
W październiku 1956 r. kierownictwo partii objął Władysław Gomułka.
Cieszył się on dużym zaufaniem członków partii ze względu na swoją prze-
szłość. Był zadeklarowanym komunistą i przyczynił się do utrwalenia socja-
lizmu w Polsce. Następnie – jako przeciwnik terroru i kolektywizacji – został
odsunięty od władzy przez Bieruta i uwięziony (1951–1954). W oczach opinii
publicznej był więc jedną z ofiar systemu komunistycznego. To zjednywało
mu olbrzymie poparcie społeczne.
Po uzyskaniu aprobaty Moskwy Władysław Gomułka objął funkcję I se-
kretarza KC PZPR. Społeczeństwo zareagowało na ten fakt entuzjastycznie.
W całym kraju odbywały się wiece poparcia dla nowego sekretarza. Wierzo-
no, że wyzwoli on kraj spod dominacji sowieckiej i przeprowadzi reformy
Nadzieje społeczeństwa związane demokratyczne. Na fali entuzjazmu w wielu miastach powstały niezależne
z osobą Gomułki okazały się organizacje. Młodzi ludzie masowo występowali z ZMP, chłopi rozwiązywali
płonne. Na wiecu, zorganizowanym
24 października 1956 r. na placu spółdzielnie. Te gorące nastroje ostudziła sowiecka interwencja na Węgrzech.
Defilad w Warszawie, Gomułka Na początku listopada 1956 r. Sowieci krwawo stłumili tam antykomunistycz-
przyznał wprawdzie, że w ostatnich ne powstanie. Polacy zrozumieli, że Moskwa jest zdolna do użycia wszelkich
latach w życiu Polski nagromadziło środków, by utrzymać swoją dominację w Europie Środkowo-Wschodniej.
się wiele zła, ale jednocześnie
przekonywał o trwałości sojuszu
Polski z ZSRS. Grzmiał, że władze Najważniejsze skutki polskiego Października
nie będą tolerować żadnych akcji Paradoksalnie, najwięcej korzyści z przemian październikowych odniosła
przeciwko socjalizmowi. Na koniec
zaapelował o zaprzestanie wieców PZPR. Partia utrzymała się u władzy pomimo kryzysu gospodarczego. W du-
i manifestacji oraz powrót do pracy. żej mierze było to zasługą Gomułki. W chwili objęcia rządów cieszył się on

Władysław Gomułka (1905–1982)

– działacz komunistyczny, przed wojną członek Komunistycznej Partii Polski, więziony
w czasach II RP. W 1942 r. wstąpił do PPR, a w 1948 r. do PZPR. W latach 40. pełnił najwyż-
sze funkcje w partii i państwie, m.in. wicepremiera w TRJN i ministra Ziem Odzyskanych.
W 1951 r. został wykluczony z partii i uwięziony za sprzeciw wobec polityki partii narzuco-
nej przez Stalina. W 1954 r. wyszedł na wolność. W październiku 1956 r. objął stanowisko
I sekretarza KC PZPR. Przeprowadził umiarkowane reformy polityczno-gospodarcze. Wy-
walczył też większą niezależność Polski od ZSRS. Z czasem zaczął ograniczać zakres swo-
bód obywatelskich. Ponosił odpowiedzialność za represje w marcu 1968 r. i za użycie broni
wobec uczestników buntu robotniczego na Wybrzeżu w grudniu 1970 r. Po wydarzeniach
grudniowych został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska I sekretarza KC PZPR.

164