Page 165 - historia 8

Śmierć Bieruta. Spór w PZPR

Przełomowy dla kierunku dalszych zmian w naszym kraju okazał się 1956 r.
Podczas zjazdu KPZS sowiecki przywódca Nikita Chruszczow skrytykował
stalinowski terror. Krótko po tym wydarzeniu zmarł Bolesław Bierut. Wów-
czas zaostrzył się wewnętrzny spór w szeregach PZPR. Grupa liberalnych
działaczy walczyła o wpływy z frakcją konserwatystów. Ci pierwsi opowiadali
się za zwiększeniem zakresu swobód demokratycznych. Drugi odłam tworzyli
zwolennicy stalinowskiego systemu represji. Zamieszanie w szeregach partii
ośmieliło społeczeństwo do zgłaszania postulatów poprawy warunków życia
oraz demokratyzacji. Domagano się także uniewinnienia więzionych żołnie-
rzy AK i działaczy WiN. Władze poszły na pewne ustępstwa. Wiosną 1956 r.
sejm uchwalił amnestię. Na jej mocy uwolniono prawie 30 tysięcy więźniów
politycznych, a wielu innym złagodzono kary.

Poznański Czerwiec
Tymczasem sytuacja gospodarcza wciąż była zła. Rosło społeczne niezado-
wolenie. Dnia 28 czerwca 1956 r. na ulice Poznania wyszli robotnicy fabryk
(najliczniej z zakładów im. Cegielskiego). Ponad 100 tysięcy ludzi protestowa-
ło przeciwko zawyżaniu norm pracy, niskim płacom i marnemu zaopatrzeniu
sklepów. Domagano się chleba i wolności. Manifestanci zamierzali przekazać
swoje postulaty lokalnym władzom. Gdy pojawiły się pogłoski, że areszto-
wano członków delegacji robotniczej, demonstracja przerodziła się w anty-
komunistyczne rozruchy. Robotnicy zdobyli więzienie przy ulicy Młyńskiej, Symbolem wydarzeń poznańskich
a następnie zaatakowali gmach miejscowej bezpieki. Władze, z Józefem Cy- stał się 13-letni Romek Strzałkowski,
rankiewiczem na czele, zdecydowały o stłumieniu zamieszek siłą. Do miasta uczeń siódmej klasy szkoły
przybyły oddziały wojska wyposażone w czołgi i działa pancerne. Przez cały podstawowej i harcerz. Został
zastrzelony przez funkcjonariuszy UB
wieczór i poranek następnego dnia trwały walki. Zginęło 75 osób, a 800 zo- w trakcie manifestacji.
stało rannych. Kilkaset osób aresztowano i skazano na karę więzienia. Był najmłodszą ofiarą zajść.

Poznańscy robotnicy w czasie
demonstracji. Wypadki poznańskie
odbiły się szerokim echem
w kraju i za granicą; zwłaszcza
że doszło do nich na oczach
zagranicznych gości przybyłych
na międzynarodowe targi
w Poznaniu.

163