Page 211 - historia 8

Utworzenie WNP i rozwiązanie ZSRS

Początkowo Michaił Gorbaczow nie chciał się zgodzić na niepodległość re-
publik związkowych. Zwalczał nawet ruchy narodowe. W styczniu 1991 r.
tragiczne wydarzenia rozegrały się na Litwie. Wojska sowieckie krwawo stłu-
miły demonstracje niepodległościowe. Zginęło 14 osób, a ponad 600 zostało
rannych. Gdy Gorbaczow zrozumiał, że istnienie Związku Sowieckiego w do-
tychczasowej formie jest niemożliwe, zaproponował przekształcenie ZSRS
w konfederację suwerennych republik ze wspólnymi: armią, walutą i polity- Protest w Wilnie zorganizowany
ką zagraniczną. Wydarzenia zmierzały jednak w zupełnie innym kierunku. kilka dni po krwawym szturmie
W drugiej połowie 1991 r. kilkanaście republik sowieckich ogłosiło deklarację sowieckich żołnierzy na wieżę
telewizyjną
niepodległości. Dnia 8 grudnia 1991 r. przywódcy Rosji, Białorusi i Ukrainy
powołali Wspólnotę Niepodległych Państw (w skrócie: WNP). Kilkana-
ście dni później przystąpiła do niej większość republik sowieckich (z wyjątkiem
Litwy, Łotwy, Estonii i Gruzji). Członkowie WNP zobowiązali się do kontynu-
owania współpracy polityczno-gospodarczej. Nie powołali jednak centralnych
organów nadrzędnych względem władz poszczególnych republik. Ciekawe!
W związku z utworzeniem WNP Gorbaczow ustąpił z funkcji prezyden-
ta. Dnia 26 grudnia 1991 r. nastąpiło formalne rozwiązanie Związku W 1993 r. do WNP wstąpiła Gruzja. Człon-
kiem wspólnoty była do 2008 r. Dziesięć
Sowieckiego. Następstwo prawne po ZSRS otrzymała Rosja – największa lat później ze Wspólnoty Niepodległych
i dominująca republika związkowa. Państw wystąpiła Ukraina.

O c e a n A r k t y c z n y Morze
Morze Morze Beringa
IRLANDIA
No r weskie Wschodniosyberyjskie
N O R W E G I A
WIELKA
Z W E C J A Morze
BRYTANIA
S FINLANDIA Barentsa M o r z e K a r s k i e
1. V 1990 ESTONIA
NIEMCY
ŁOTWA
LITWA VIII 1991 Lena Ocean
III 1990 Ob
BIAŁORUŚ Jenisej Morze
POLSKA
VIII 1991 Ochockie Spok ojny
WĘGRY
MOSKWA
MOŁDAWIA R O S J A
VIII 1991 UKRAINA
VIII 1991 XII 1991
Wołga Irtysz Amur
2. J. Bajkał J ROZPAD ZSRS
Morze Czarne
IV 1991 KAZ A CHS T AN A 0 500 1000 1500 km
TURCJA GRUZJA
J. Aralskie XII 1991 P
granice ZSRS w 1990 r.
ARMENIA Morze
IX 1991 AZERBEJDŻAN J. Bałchasz MONGOLIA daty proklamowania
O
Japońskie
I niepodległości przez republiki
SYRIA 3. X 1991 UZBEKISTAN PÓŁNOCNA V 1991 N
KOREA
ZSRS
VIII 1991
IRAK TURKMENISTAN XII 1991 rozwiązanie ZSRS
A
X 1991 KIRGISTAN KOREA
VIII 1991 POŁUDNIOWA 1. obwód kaliningradzki (do Rosji)
IRAN TADŻYKISTAN C H I N Y 2. Czeczenia
3.
AFGANISTAN IX 1991 Huang He (Rzeka Żółta) Górski Karabach
1. Wskaż państwa, które powstały w Europie w wyniku rozpadu ZSRS.
2. Pokaż na mapie kraje założycielskie Wspólnoty Niepodległych Państw.
209