Page 32 - historia 8
P. 32
Getto – w czasie II wojny światowej: Niemcy wobec Żydów. Holokaust
zamknięta strefa, w której hitlerowcy
przymusowo osiedlali ludność Od pierwszych dni okupacji we wszystkich podbitych krajach najgorsza była
żydowską. Getta powstawały w krajach sytuacja ludności żydowskiej. W Europie Zachodniej w pierwszych latach
Europy Środkowo-Wschodniej, wojny Niemcy odbierali Żydom własność bez odszkodowania, pozbawiali ich
m.in. w Polsce i ZSRS. zajmowanych stanowisk oraz nakazywali im noszenie żółtej gwiazdy Dawida
na ubraniach. Na terenie okupowanej Polski już w 1939 r. zaczęto tworzyć
w miastach getta.
Już w czasie trwania wojny obronnej 1939 r. naziści mordowali w maso-
wych egzekucjach polskich obywateli narodowości żydowskiej. Po ataku Nie-
miec na Związek Sowiecki rozmiary zbrodni się zwiększyły. W ciągu pół roku
oddziały Einsatzgruppen zabiły w ZSRS, w tym na ziemiach przedwojennej
Polski, około miliona Żydów. Do największych zbrodni doszło w Ponarach
koło Wilna, w okolicach Rygi, Kowna, Mińska i w Charkowie.
W styczniu 1942 r. na konferencji w Wannsee [czyt. wanze] pod Berlinem
Egzekucja kijowskich Żydów naziści przyjęli – za zgodą Hitlera – plan określany jako „ostateczne rozwią-
przez oddziały Einsatzgruppen zanie kwestii żydowskiej”. Zakładał on eliminację europejskich Żydów.
Miejscem fizycznej likwidacji były niemieckie obozy zagłady. Na ma-
sową skalę uśmiercano w nich ludzi – mężczyzn, kobiety i dzieci – trans-
portowanych z likwidowanych gett i okupowanych krajów Europy, m.in.
Francji, Holandii i Belgii. Obozy zagłady zlokalizowano na okupowanych
ziemiach polskich, gdyż znajdowało się tu największe skupisko Żydów w Eu-
ropie. Największym był obóz Auschwitz-Birkenau [czyt. ałszwic-birkenał]
w Oświęcimiu-Brzezince. Zamordowano w nim blisko półtora miliona ludzi,
w większości Żydów. W czasie wojny działało również kilka innych obozów
zagłady, m.in. w Treblince, Bełżcu, Sobiborze i Chełmnie nad Nerem. Żydzi
ginęli też w obozach koncentracyjnych, np. na Majdanku i w Stutthofie.
Holokaust – termin używany W czasie Holokaustu życie straciło sześć milionów europejskich Żydów.
powszechnie na określenie zagłady Ocalało zaledwie 300 tysięcy. Trzy miliony spośród zamordowanych stanowi-
europejskich Żydów dokonanej li obywatele dawnej II RP. Wymordowano około 90 procent przedwojennych
przez nazistów przy współpracy mieszkańców Polski narodowości żydowskiej. W obozach zagłady ginęli także
sojuszników w czasie II wojny
światowej. Romowie, Polacy i jeńcy sowieccy. Nazistowskie ludobójstwo przybrało skalę
niespotykaną w dziejach.
Główna wartownia SS w Brzezince.
Była nazywana przez więźniów
Bramą Śmierci, ponieważ
przejeżdżała przez nią większość
transportów z deportowanymi
ludźmi.
30
