Page 30 - historia 8
P. 30
Terrorowi na wschodzie Europy towarzyszył ścisły nadzór wojskowy oku-
powanych ziem. Wprowadzone na nich prawo miało charakter restrykcyjny.
Za najmniejsze przewinienia karano śmiercią lub zsyłką do obozu koncen-
tracyjnego. Zabijano nawet za słuchanie zakazanych radiostacji czy uchyla-
Pacyfikacja – tłumienie powstań, nie się od wprowadzonego obowiązku pracy. Niemcy brali brutalny odwet
buntów czy innych form oporu, za akcje ruchu oporu lub zamachy na nazistowskich dygnitarzy i żołnierzy.
zwykle przy pomocy siły zbrojnej. Najczęstszą formą represji były egzekucje. Mordowano w nich od 50 do 100
Podczas II wojny światowej osób za jednego Niemca. Przeprowadzano też pacyfikacje wsi, których
pacyfikacja stanowiła jedną z form
eksterminacji ludności. mieszkańcy byli podejrzewani o wspieranie ruchu oporu.
Generalny Plan Wschodni
Przejawem polityki okupacyjnej Niemiec na obszarach wcielonych do Rzeszy
były wysiedlenia ludności. Na wschodzie były one częścią szerszego planu,
który przewidywał usunięcie Słowian z ich ziem. W ten sposób Niemcy mo-
gliby uzyskać „przestrzeń życiową” – (niem.) Lebensraum [czyt. lejbensrałm].
Od 1939 r. Niemcy wysiedlali Polaków z Wielkopolski i Pomorza Gdań-
skiego do GG. W 1941 r. naziści opracowali Generalny Plan Wschodni
(niem. Generalplan Ost). Zakładał on usunięcie w ciągu 20 lat około 60 milio-
nów mieszkańców ziem położonych na wschód od granic III Rzeszy z 1939 r.:
Polaków, Białorusinów, Ukraińców i Rosjan. W ich miejsce zamierzano spro-
wadzić niemieckich kolonistów. Część rodzimej ludności słowiańskiej miała
zostać zgładzona, część wysiedlona na Syberię, a część przekształcona w nie-
wolników. Niemcy zrealizowali plan na Zamojszczyźnie w latach 1942–1943
(zob. s. 50).
Zjawisko kolaboracji w Europie Środkowo-Wschodniej
Polityka hitlerowców wobec mieszkańców ZSRS nie była konsekwentna.
Z jednej strony dopuszczano się mordów na cywilnej ludności, z drugiej zaś –
tworzono jednostki pomocnicze Wehrmachtu złożone z miejscowych ochot-
ników i jeńców wojennych. Znaczna część mieszkańców ZSRS zasilała sze-
regi SS, które dopuszczały się aktów terroru bądź były wykorzystywane jako
straż w obozach zagłady. Zjawisko kolaboracji było dość rozpowszechnione
wśród Ukraińców i narodów bałtyckich: Litwinów, Łotyszy i Estończyków.
Przedstawiciele tych nacji liczyli na to, że współpraca z Niemcami wyzwoli
Jedną z kolaboracyjnych formacji
była Rosyjska Armia Wyzwolenia ich narody spod ucisku Józefa Stalina i pomoże odbudować państwa narodo-
Narodowego utworzona we. Niemcy nie uważali ich jednak za równorzędnych partnerów i traktowali
w 1941 r. Niemcy wykorzystywali czysto instrumentalnie.
ją do zwalczania partyzantki
na terenie ZSRS. Formacja Na obszarze Jugosławii współpracę z Niemcami podjęli chorwaccy nacjo-
uczestniczyła też w tłumieniu naliści, którzy utworzyli Niezależne Państwo Chorwackie. Dopuścili się oni
powstania warszawskiego. W jego masowych mordów na Serbach, Żydach i Romach w tym kraju.
trakcie dokonała brutalnych Ze względu na brutalny charakter okupacji niemieckiej w Polsce, kola-
mordów na ludności cywilnej.
Na zdjęciu: dowódcy jednostki boracja w naszym kraju nie przybrała zorganizowanego charakteru. Z nazi-
w powstańczej Warszawie. stami współpracowały jednostki, najczęściej w zamian za korzyści finansowe.
28
