Page 31 - historia 8

Opór wobec okupanta

Większość podbitych państw kontynuowała walkę z nazistami. W Wielkiej
Brytanii, która jako jedyna oparła się agresji hitlerowskiej, funkcjonowały
emigracyjne rządy. Tworzyły one narodowe siły zbrojne walczące u boku
aliantów i nadzorowały ruch oporu przeciwko okupantowi. Ruch oporu – zorganizowana
Od początku do końca wojny z Niemcami biła się Polska. Już we wrześniu konspiracyjna działalność mająca
1939 r. powstał rząd Rzeczypospolitej Polskiej na emigracji. Na jego czele na celu walkę z okupantem. Formy
stanął gen. Władysław Sikorski. Przystąpił on do tworzenia polskich for- ruchu oporu mogły być różne:
macji walczących u boku aliantów. W okupowanym kraju – w porozumieniu bojkotowanie zarządzeń okupacyjnych,
pomoc Żydom, wydawanie
z rządem RP na emigracji – uformowało się zaś konspiracyjne podziemie konspiracyjnej prasy, strajki, tajne
– tzw. Polskie Państwo Podziemne (w skrócie: PPP). Instytucje PPP or- nauczanie, działalność wywiadowcza,
ganizowały opór cywilny i opór zbrojny na ziemiach polskich, dbały o rozwój akcje zbrojne (np. niszczenie linii
rodzimej kultury i edukacji, przygotowywały się do objęcia władzy w Polsce kolejowych – szlaków zaopatrzenia
po wojnie. Główną siłą zbrojną PPP była Armia Krajowa (AK), która ode- Wehrmachtu), działania partyzanckie
grała istotną rolę w wyzwoleniu ziem polskich. Polskie Państwo Podziemne, czy powstania.
ze względu na stopień jego organizacji oraz fakt, iż reprezentowało rozmaite
nurty polityczne, było zjawiskiem wyjątkowym w skali Europy i świata.
Po agresji Niemiec na ZSRS w 1941 r. w okupowanej Polsce zaczęło
się formować podziemie komunistyczne. Natomiast pod koniec wojny
w ZSRS powstał konkurencyjny względem rządu RP na emigracji ośrodek
władzy. Utworzyli go lojalni wobec Józefa Stalina polscy komuniści. Na wscho-
dzie powstały też polskie formacje, które walczyły u boku Armii Czerwonej.
W wielu krajach powstał ruch partyzancki, najsilniejszy w Jugosławii.
Z włoskimi i niemieckimi wojskami okupacyjnymi w tym kraju walczyli par-
tyzanci komunistyczni pod dowództwem Josipa Broza-Tito. Oprócz komu-
nistów działania partyzanckie prowadzili serbscy nacjonaliści, tzw. czetnicy.
Początkowo byli oni wierni rządowi Jugosławii na emigracji. Z czasem podjęli
współpracę z okupantami. Komuniści i czetnicy zwalczali siebie nawzajem.
Walki między nimi pochłonęły ponad milion ofiar. Liczna była partyzantka
w ZSRS. Wpływ na jej rozwój miały okupacyjny terror i okrutne traktowanie
jeńców sowieckich przez Niemców. Żołnierze woleli stawić zbrojny opór niż
umrzeć w obozie jenieckim. W końcowej fazie wojny partyzantka sowiecka Charles de Gaulle (1890–1970) –
zwalczała nie tylko Niemców, ale również polskie podziemie i ukraiński ruch francuski przywódca i polityk
oraz wybitny wojskowy. W czasie
narodowy, reprezentowany przez Ukraińską Armię Powstańczą (UPA). I wojny światowej ranny w bitwie
Na zachodzie Europy największy opór stawiła Francja. Latem 1940 r. pod Verdun. Po 1918 r. pełnił
przebywający w Anglii gen. Charles de Gaulle [czyt. szarl de gol] stanął kierownicze stanowiska w armii.
na czele Komitetu Wolnych Francuzów i przystąpił do tworzenia sił zbrojnych Po kapitulacji Francji w 1940 r. udało
mu się ewakuować do Wielkiej
poza krajem. Wezwał naród, by u boku Wielkiej Brytanii kontynuował walkę Brytanii. Założył tam Komitet
z Niemcami. De Gaulle zjednoczył wokół siebie większość grup partyzanckich Wolnych Francuzów. Przewodził
w kraju. Tak powstał francuski ruch oporu, tzw. résistance [czyt. rezistąs] – działaniom sił zbrojnych Wolnej
(fr.) opór. Résistance odegrał ważną rolę w czasie ofensywy alianckiej we Francji Francji, które wspomagały aliantów
w Europie, Afryce i na Bliskim
w 1944 r. – partyzanci francuscy zdezorganizowali wówczas niemiecki system Wschodzie. W latach powojennych
komunikacji i łączności, niszcząc szlaki kolejowe i linie telefoniczne. był premierem i prezydentem Francji.

29