Page 74 - historia 8
P. 74
Walki partyzanckie
Do 1944 r. Armia Krajowa prowadziła walki partyzanckie w ograniczonym
stopniu. Dowództwo AK obawiało się bowiem, że chaotyczny opór narazi
cywilów na represje ze strony Niemców. Jeśli już podejmowano działania par-
tyzanckie, to czyniono to głównie w obronie ludności polskiej, np. na Zamoj-
szczyźnie w 1942 i 1943 r. Wraz z przesunięciem się frontu na wschodnie
obszary II RP w 1944 r. wzrosła aktywność oddziałów AK, głównie w okoli-
Jednym z największych oddziałów cach Wilna i Nowogródka. Często współpracowały one z BCh i NSZ, a także
partyzanckich była 27 Wołyńska z AL i partyzantką sowiecką. Zdarzało się też, że oddziały partyzanckie biły
Dywizja Piechoty AK.
się między sobą. Największe walki AK toczyła z partyzantką sowiecką, która
dążyła do zniszczenia polskich organizacji niepodległościowych.
Zbrodnia wołyńska
W czasie II wojny światowej na ziemiach południowo-wschodnich II Rze-
czypospolitej zaostrzył się konflikt polsko-ukraiński. Celowo podsycali go
Niemcy. Największe rozmiary przybrał na Wołyniu. W 1943 r. oddziały
nacjonalistycznej Ukraińskiej Armii Powstańczej przeprowadziły tam
zorganizowaną akcję fizycznej likwidacji ludności polskiej. W ich przekona-
niu „oczyszczenie” tych terenów z Polaków miało ułatwić odbudowę wolnej
Ukrainy. W mordach organizowanych przez UPA brali udział ukraińscy chło-
pi, sąsiedzi Polaków. Uzbrojeni w widły, siekiery i łopaty napadali na polskie
Jednym z najtragiczniejszych
dni dla Polaków na Wołyniu wsie i osady. Zabijali mężczyzn, kobiety, starców i dzieci. Ofiary przed śmier-
była krwawa niedziela 11 lipca cią okrutnie torturowali. Grabili dobytek i palili zabudowania. W kolejnych
1943 r. Oddziały UPA zaatakowały latach do podobnych akcji doszło w Galicji Wschodniej i na Chełmszczyźnie.
wówczas 99 miejscowości. W kilku Według szacunków w latach 1943–1946 Ukraińcy zamordowali około 100 ty-
przypadkach zabito Polaków
zgromadzonych w świątyniach sięcy osób. Polakom ratunek niosły miejscowe oddziały samoobrony oraz AK,
podczas nabożeństw. Powyżej: BCh i NSZ. Organizowano też akcje odwetowe. Z rąk polskich partyzantów
ruiny kościoła w Kisielinie, w którym zginęło kilka tysięcy Ukraińców.
wymordowano wiernych. Do konfliktów narodowościowych dochodziło też na Wileńszczyźnie (mię-
dzy Polakami a Litwinami) i na Białorusi (między Polakami a Białorusinami).
W wielu miejscach partyzanci różnych nacji, w tym również Polacy, dopuścili
się zbrodni na miejscowej ludności za sprzyjanie wrogiej partyzantce.
Ofiary mordu dokonanego
14 grudnia 1943 r. przez UPA
w Lataczu w województwie
tarnopolskim: Maria Karpiak i jej
dzieci w wieku od 6 do 23 lat
72
